XXX Timočki medicinski dani
Zaječar, 19–21. maj 2011.

Radovi - Zbornik sažetaka

Sesija: Konzervativna medicina
- poster prezentacije
 

16. Akutne alkoholne intoksikacije na Odeljenju za prijem i zbrinjavanje urgentnih stanja
    Opšte bolnice Kikinda
    Vladimir Perić, Nenad Veljković
17. Posttrombotski sindrom - fizikalna terapija u multidisciplinarnom lečenju
    Dragica Rondović, Rade Kostić, Žaklina Damnjanović
18. Prevencija i lečenje razvojnog poremećaja kuka
    Ljubinko Todorović
19. Pro et contra - livena metalna nadogradnja
    Zaviša Smiljanić, Srbislav Pajić
20. Promena životnog stila i metformin u terapiji tip 2 dijabetes melitusa kod gojaznih
    Zorka Dimitrijević, Desa Vuletić, Feđa Kovačević
21. Terapija karcinomskog bola putem epiduralnog katetera
    Čedomir Stanimirović, Tanja Aleksić
22. Savremeni pristup zračenja moždanih metastaza - konformalnom zračnom terapijom - naša iskustva
    Ivan Poček
23. Anemije malog deteta
    Zoranka Vlatković, Vinka Repac, Branislava Stanimirov, Ivan Lukić
24. Uticaj banjskog fizikalnog lečenja na funkcionalni status bolesnika sa osteoartritisom kolena
    Dušan Mustur, Sofija Sivački-Žitnik, Zvezdana Antić
25. Dijabetično stopalo-detekcija i prevencija
    Ljubinko Vasiljević, Ibrahim Preljević, Sajma Bošnjović, Milica Barlov-Dugalić, Nataša Mijailović, Lilija Teodorović, Zumreta Trtovac
26. Bol u grudima - gerb ili ishemija miokarda
    Dragana Milošević
27. GFR - prvi korak u otkrivanju hronične bubrežne bolesti
    Dragana Milošević, Darinka Šulić
28. Glaukom i preventiva
    Vinka Repac
29. Zastupljenost hipoglikemije i hiperglikemije u radu SHMP u Leskovcu
    Dragan Cakić
30. Lečenje diklorapidom
    Božo Nešić, Vladimir Ristić, Staniša Lazić, Dragan Miljković, Branimir Radulović,
    Irena Dimitrijević, Marko Dimitrijević
31. Naša iskustva u liječenju periferne paralize n-Facijalisa koristeći se principima savremene medicine
    M.Cimbaljević, M. Muratović, R. Raičević, S.Knežević, S.Mihajlović, J.Zečević
32. Naša iskustva u liječenju periartritisa ramena
    M. Muratović, M. Cimbaljević, S. Kovačević , B. Dabetić, A. Purišić, S. Veljić, V. Ljubić 
33. Naša iskustva u liječenju povreda donjih ekstremiteta
    M. Cimbaljević, M. Muratović, R. Raičević, B. Dabetić, A. Purišić, S. Knežević
34. Loše emocije i reumatska oboljenja
    Božo Nešić, Vladimir Ristić, Staniša Lazić, Dragan Miljković, Branimir Radulović, Anica Subić
35. Neuropsihološki poremećaji izazvani bukom kod eksponovanih radnika
    Vesna Glišić, Velina Petković, Gordana Papović Đukić
36. Osteoporoza – iskustva u ambulanti Opšte medicine
    Dragana Joksimović Stevanović, Slađana Miljković
37. Incidenca amiodaronom indukovanih tiroidnih difunckija i prediktivni faktori za njihov nastanak
    Željka Aleksić, Aleksandar Aleksić
38. Analiza morbiditeta pacijenata jednog izabranog lekara
    Miroslava Paunović, Vesna Tasić, Mimica Jelenković, Milan Jelenković
39. Depresija u zavisnosti od funkcionalne onesposobljenosti nakon moždanog udara
    Lela Mihajlović Jovanović
40. Incidenca osteoporotičnih vertebralnih fraktura kod kojih je bilo indikovano propisivanje stabilizacionih ortoza
    Zoran Antić, Jelena Terzić, Zvezdana Antić, Aleksandar Rakonjac, Goran Vidić
41. Kvalitet života bolesnika sa hroničnim bolestima u funkciji pola
    Nada Vukadinović, Biljana Cimbaljević, Svetlana Petrović
42. Efekti fibrata na lipidni profil pacijenata sa hiperlipidemijom
    Milan Nikolić
43. Metabolički sindrom u internističkoj ambulanti u Domu zdravlja u Arilju
    Olivera Jovičić
44. Ciprofloksacin je indukovao ozbiljnu neželjenu reakciju kod 65 godina starog pacijenta
    Vesna V. Radović
45. Amoksicilin + klavulanska kiselina (ko-amoksiklav) je indukovao ozbiljnu neželjenu reakciju kod 43 godine starog pacijenta
    Vesna V. Radović
46. Prehospitalna primena pantoprazola
    Miodrag Branković
47. Primena krvih komponenti u neonatalnoj eksangvinotransfuziji
    Tatjana Gavrančić, Brane Gavrančić
48. Evaluacija grupnog REBT tretmana u radu sa zavisnicima
    Marijana Janković, Dejan Jankovic, Zora Okiljević
49. Subtipovi iritabilnog crevnog sindroma prilikom prvog postavljanja dijagnoze
    Zoran Joksimović, Dušan Bastać
50. Uloga anti-D i anti-C u razvoju hemolotičke bolesti novorođenčeta
    Tatjana Gavrančić, Brane Gavrančić
51. Vaginalne infekcije u prvom tromesečju trudnoće kod trudnica kontrolisanih u savetovalištu za trudnice 2010. godine u Zdravstvenom centru Negotin
    Nada Mihajlović, Aleksandar Banković
52. Vrednosti holesterola i triglicerida u uslovno zdravoj populaciji
    Svetlana Petrović, Snježana Renovčević Bogdanović
53. Primena sedativa u ordinaciji izabranog lekara
    Gordana Jovanović, Gorica Rajović, Zvezdana Antić
54. Karakteristike prostatične intraepitelne neoplazije u biopsijskom materijalu
    M.Muratović, M.Knežević
55. Najčešći razlog nastanka prve epizode aritmije absolute u srednjoj životnoj dobi, u odnosu na pol pacijenta
    Sonja Radojičić
56. Vanbolničko liječenje bakterijske pneumonije kod djece upotrebom cefiksima
    Srećko Hajduković
57. Edem i Sudekova bolest nakon preloma skočnog zgloba
    Žaklina Damnjanović, Rade Kostić, Dragica Rondović
58. Doprinos teorije objektnih odnosa porodičnoj sistemskoj psihoterapiji
    Jelisaveta Todorović, Ivana Simić

Uvod: Anemija se definiše kao smanjena koncentracija hemoglobina ispod 10. percentila za uzrast. Značajan je problem u svetu i kod nas, i najčešća bolest krvi kod dece. Najčešći uzrok anemija je nedostatak gvožđa.Gvožđe dete dobija od majke najviše u poslednjem mesecu trudnoće. Svaki značajan deficit gvožđa kod majke, kao i kod nedonesenosti deteta odražava se na količinu gvožđa.
Cilj rada: Ispitivanje prevalence anemije kod dece u uzrastu od dve i četiri godine u sklopu sistematskog pregleda i ukazivanje na značaj prevencije dijagnoze i lečenje.
Metod rada: Ovim radom je obuhvaćena analiza krvne slike 162 deteta i pregled očnog dna u sklopu redovnog sistematskog pregleda za ovaj uzrast.
Rezultat: Anemija kod dece ovog uzrasta je prisutna u 32%. Od toga je u blažem obliku 12%. Zastupljenost kod devojčica je 18%, a kod dečaka 27%. U ispitivanju se radilo o sideropenijskoj anemiji što smo dokazali dijanostičko-terapijskim testom sa gvožđem ( ferri protein succinylat, zaštićeni naziv leka „Legofer“) per os u odgovarajućoj dozi.
Na pregledu očnog dna najkarakterističnije promene su bile bledo ružičasta koloracija bez značajnih hemoragija i smanjenja vidne oštrine.
Zaključak: Nakon sprovedenog lečenja vrednosti hemoglobina su se normalizovale i nalaz na očnom dnu je bio uredan. Sprečavanje anemija doprinosi boljem zdravlju, fizičkoj kondiciji, normalnom psihomotornom razvoju. Sve ukazuje da je uloga pedijatra i timskog rada od neprocenjivog značaja za prevenciju i sanaciju bolesti malog deteta.
Ključne reči: anemija, prevencija, timski rad.

buba@gimelnet.rs


24.
Uticaj banjskog fizikalnog lečenja na funkcionalni status bolesnika sa osteoartritisom kolena
Dušan Mustur (1,2) , Sofija Sivački-Žitnik (2), Zvezdana Antić (3)
(1) Instutut "Dr Simo Milošević", Igalo, (2) Fakultet primijenjene fizioterapije - Igalo, Crna Gora, (3) Zdravstveni centar, Aleksinac, Srbija

Uvod: Banjsko fizikalno lečenje predstavlja sastavni deo kompleksnog lečenja bolesnika sa osteoartrozom (OA) kolena.
Cilj rada: kod bolesnika sa OA kolena proceniti uticaj banjskog fizikalnog lečenja u trajanju od 21 dana (15 terapijskih dana) na nivo telesnog bola i funkcionalni status obolelih.
Materijal i metode: Obavljeno je tzv. ”test-retest” ispitivanje kod 30 bolesnika sa OA kolena (dijagnoza bolesti postavljena na osnovu ACR kriterijuma), sa procenom nivoa telesnog bola (na VAS skali) i funkcionalnog statusa (Lequesne-ovim funkcionalnim indeksom) na prijemu u Institut Igalo i po završetku banjskog fizikalnog lečenja.
Rezultati rada: U studiji je učestvovalo 23 žene i 7 muškaraca (77%:23%), starosti 41-79 god., prosečno 59,85±8,36 godina, i dužine trajanja bolesti u rasponu od 3-40 god., prosečno 8,93±7,97 god. Kod svih ispitanika tokom boravka u Institutu Igalo primenjivana je individuelna kineziterapija u sali, hidrokineziterapija u bazenu, manuelna masaža, kao i pojedini oblici elektroterapije/sonoterapije sa pre svega analgetskim učinkom.
Uhranjenost je bila izražena Indeksom telesne mase (“Body Mass Index“, BMI), tj. količnikom telesne mase izražene u kg i kvadrata visine izražene u metrima. Iznosila je prosečno 28,23±5,16, te je ukazivala na prisutnu gojaznost kod ispitanika (BMI>25).
Vizuelna analogna skala bola je iznosila na prijemu prosečno 6,7±2,2, dok je nakon 3 nedelje fizikalnog lečenja bol redukovana na 3,4±1,9 (p<0,01).
Lequesne-ov funkcionalni index sadrži pitanja o bolu, jutarnoj ukočenosti, izvođenju aktivnosti svakodnevnog života i hodu. Sastoji se od više ponuđenih odgovora, minimalna vrednost indeksa je 0, a maksimalna 24, pri čemu je funkcionalni status bolji što je vrednost indeksa manja. Na početku fizikalnog lečenja iznosio je prosečno 14,36±4,78 (što označava visok stepen funkcionalne nesposobnosti), a nakon 21 dana je redukovan na 6,06±3,45 (p<0,01).
Zaključak: Nakon kompleksnog banjskog fizikalnog lečenja trajanja 3 nedjelje došlo je do statistički značajnog poboljšanja funkcionalnog statusa obolelih od OA kolena merenog putem Lequesne-ovog indeksa, kao i do značajnog smanjenja nivoa telesne boli. Stoga je kod bolesnika sa OA kolena potrebno smanjiti prekomernu telesnu masu i primenom fizikalnog lečenja smanjiti bol i poboljšati funkcionisanje i kvalitet života obolelih, kako bi se usporila progresija bolesti.
Ključne reči: osteoartritis kolena, funkcionalni status, bol, banjsko fizikalno lečenje.

e-mail: mustur@doctor.com


25.
Dijabetično stopalo-detekcija i prevencija
Ljubinko Vasiljević, Ibrahim Preljević, Sajma Bošnjović, Milica Barlov-Dugalić, Nataša Mijailović, Lilija Teodorović, Zumreta Trtovac
Zdravstveni centar Novi Pazar, Dom zdravlja Novi Pazar, Dispanzer za dijabetes

Uvod: Dijabetesno stopalo je hronična komplikacija dijabetesa i posledica je neuroishemijskih promena. Pojava ulceracija na stopalu, infekcije, gangrene i posledične amputacije su značajni uzroci morbiditeta i invalidnosti, koji smanjuju kvalitet života pacijenata i predstavljaju medicinski, socijalni i ekonomski problem.
Cilj: Utvrđivanje promena na stopalima kod dijabetičara, analiza rizikofaktora za nastanak dijabetesnog stopala i edukovanosti pacijenata za negu stopala.
Metodologija: Pregledom stopala (inspekcijom, palapacijom i monofilamentom) i posebno osmišljenim anketnim upitnikom o poznavanju rizikofaktora i nege stopala, obuhvaćeno je ukupno 1200 pacijenata koji su tretirani infuzionom terapijom ampulama Berlithionom u trajanju od 20 dana.Za analizu je obuhvaceno 135 slučajno odabranih dijabetičara u dispanzeru za dijabetes,tokom januara i februara 2010.godine i potom je izvršena analiza dobijenih podataka.
Rezultati: Svi pregledani pacijenti boluju od dijabetesa tipa2 i to 48 muškarac, prosečne starosti 66,19 godina i 87 žena prosečne starosti 67,89 godina. Penzioneri čine 88,06%. Najviše pacijenata(30) ima nižu stručnu spremu. Njih 38,8% leči se više od 10 godina.Oralne antidijabetike koristi 68,66% pacijenata, insulin 7,46%, a ostali su na kombinovanoj terapiji. Samo 6% pacijenata vrši samopregled stopala svakodnevno, a najviše-62,69%, jednom nedeljno. Prethodnu edukaciju o nezi stopala je imalo 29,85% pacijenata. U zadnjih godinu dana 14(20,9%) pacijenata pregledano je kod ordinarijusa, 47(70,15%)neurologa, 39(58,21%)vaskularnog hirurga. Kao rizikofaktore, lošu glikoregulaciju ima 29(43,28%) pacijenata, hipertenziju 52(77,61%), gojaznost 57(85%), fizičku neaktivnost 47(70,15%), pušenje 16(23,88%), alkohol 10(14,93%), neadekvatnu obuću 31(46,27%), poremećaj lipoproteina 37(55,22%), prethodne infekcije 12(17,91%), prethodne amputacije 2(3%), traumu 10(14,93%), neuropatiju 47(70,15%) i angiopatiju 40(59,7%). Pregledom stopala 7,46% pacijenata je imalo gubitak protektivnog senzibiliteta, 70,15% druge poremećaje senzibiliteta, 59,7% simptome periferne vaskularne bolesti,64,18% promene nastale pritiskom, 44,78% koštane deformitete, 47,76% trofičke promene noktiju. Svih 135 pacijenata je uzimalo antidijabetike, 27(40,3%) vazodilatatore, 31(46,67%) vitaminsku terapiju, 10(14,93%) alfalipoinsku kiselinu, 3(4,5%) triciklične antidepresive, 3 je tretirano hiruškom,16(23,88%)fizikalnom terapijom. Tokom pregleda 58 pacijenata je pokazalo visok stepen saradnje, a svih 135 je edukovano o potrebi samopregleda, potrebi otklanjanja rizikofaktora,dobroj regulaciji dijabetesa.
Zaključak: Prevencija je prvi i veoma značajan korak u rešavanju problema dijabetesnog stopala. Veće angažovanje zdravstvenih radnika i dizanje nivoa svesti pacijenata kroz edukaciju o potrebi čestih kontrola i samokontrole stopala, može se postići uvođenjem posebnog evidencionog kartona za pregled stopala dijabetičara.
Ključne reči: Dijabetesno stopalo, rizikofaktori.

e-mail:vljuba@ptt.rs


26.
Bol u grudima - gerb ili ishemija miokarda
Dragana Milošević
Dom zdravlja Voždovac

Uvod - Bol u grudima je simptom mnogih oboljenja.Bol može biti akutni I hronični,različitog inteziteta-od blagog do razdirućeg. Može biti kardiološkog i ne kardiološkog porekla (psihogeni, mišićno-skeletni, pulmološki, gastroezofagalni).
Cilj rada - da pokažemo da bol u grudima nije uvek ishemija miokarda.Kod većine pacijenata radilo se najčešće o bolu gastroezofagalnog porekla odnosno refluksu - GERB.
Metod rada - U studiju je uključeno 30pacijenata , oba pola,starosne dobi od 25-55 god. Svi pacijenti su bili radno aktivni. Period praćenja 6 meseci. Kod svih je urađena labaratorija, EKG, EHO abdomena, EGDS, RTG gastroduodenuma.
Rezultati studije - Od ukupnog broja pacijenata,koji su se javili sa bolom u grudima, stalno prisutan bol imalo je 50%, povremeno 33,3%, a akutno nastao bol imalo je 16,6%. Na osnovu pregleda, detaljno uzete anamneze , EKG nalaza, utvrđeno je da je bol kod 10% pacijenata bio kardiološkog porekla, kod 60% radilo se o bolu gastroenterološkog porekla-prisustvo GERB-a, psihogeni bol imalo je 3%, dok je 20% imalo bol mišićno-skeletnog porekla. Svi pacijenti, koji su pored bola u grudima imali i druge simptome GERB-a ,upućeni su da se uradi dodatna dijagnostika. Urađen je RTG gastroduodenuma, kod nekih EGDS i potvrđena je dijagnoza.
Zaključak - Kada se pacijent prvi put javi i navodi da ima bol u grudima, moramo biti jako obazrivi. Dobro uzeta anamneza, klinički pregled i adekvatna dijagnostika su put ka pravoj dijagnozi. To je prvi korak ka uspešnom lečenju i otklanjanju simptoma. Po principu 'PETORO VRATA" lekar primarne zdravstvene zaštite predstavlja DRUGA VRATA. Na osnovu podataka utvrđeno je da veliki broj pacijenata ima prisutan bol u grudima, ali se kod velikog broja radilo o bolu gastroezofagalnog porekla. Diferencijalno dijagnostički dolazila je u obzir dijafragmalna ishemija miokarda. KLJUČNE REČI - GERB, princip PETORO VRATA, bol u grudima, ishemija miokarda, psihogeni, mišićno-skeletni

e-mail: dragana.milosevic.dr@gmail.com 



27.
GFR - prvi korak u otkrivanju hronične bubrežne bolesti
Dragana Milošević, Darinka Šulić
Dom zdravlja Voždovac

Uvod - HBB je postepen, progresivan i ireverzibilan gubitak bubrežne funkcije, praćen smanjenjem glomerulske filtracije (GFR). Rani stadijum HBB se odlikuje oštećenjem bubrega uz normalnu funkciju, dok kasni odlikuje smanjenje GFR odnosno poremećaj funkcije bubrega. Najčešći uzroci nastanka HBB su dijabetes, hipertenzija i policistični bubrezi. Glavna komplikacija HBB je anemija (smanjenje hemoglobina)
Cilj rada - Rano otkrivanje HBB može usporiti ili zaustaviti dalje propadanje funkcije bubrega. Izračunavanjem GFR, praćenje lab. parametara (kreatinin, proteini u urinu), korekcija glikemije, tenzije, su glavni cilj lekara primarne zdravstvene zaštite.
Metod rada - Uključeno je 100 pacijenata, oba pola, starosne dobi preko 65 godina. Svi su imali više od 10 god. dijabet, hipertenziju, ili neko drugo oboljenje. Kod svih je rađena laboratorija, izračunat GFR, EHO bubrega, konsultovan nefrolog. Svi pacijenti su bili na ACE inhibitorima, a kod nekih je dodat insulin radi korekcije glikemije.
Rezultati - od ukupnog broja pacijenata 1%je imalo vrednosti GFR>90 ml/min/1,73m2, blago smanjenje (60-89) 35%, umereno smanjenje(30-59) 60%, teško smanjen GFR (15-29) 2%, hroničnu bubrežnu slabost (GFR<15)2%. Od toga DM je imalo 85%, hipertenziju 90%, dijabet i HTA 75%, ostale kardiovaskularne bolesti 35% , oboljenja udružena sa HBB (policistični bubrezi)15%. ACE inhibitore je koristilo 85%, oralne antidijabetike 70%, oralni antidijabetici i insulin 20%, statine 35%. U labaratoriji kod 25% je nađena anemija, proteinurija kod 20%, normalan nivo serumskog kreatinina je imalo 40%, povišen serumski kreatinin 60%
Zaključak - Lekar primerne zdravstvene zaštite je prvi u ranom otkrivanju HBB, odnosno određivanji GFR. Ranim otkrivanjem HBB smanjujemo rizik od daljeg propadanja funkcije bubrega, dijalize kao i prerane smrti. Rano otkrivanje HBB, predstavlja smernicu za rano uvođenje insulina (korekcija glikemije), korekciju antihipertenzive terapije, lečenje anemije eritropoetinom. Ključne reči- HBB, GFR, dijabetes, anemija,eritropoetin,prevalencija

e-mail dragana.milosevic.dr@gmail.com


28.
Glaukom i preventiva
Vinka Repac
Dom zdravlja Žitište

Uvod: Glaukom je posle katarakte drugi najčešći uzrok slepila kod nas i u svetu. Bolest sporo napreduje. Ima neprimetan početak, hroničan tok, odsustvo ili nekarakteristične subjektivne tegobe. Kliničkom slikom dominiraju: - povišen IOP - ispadi u vidnom polju - ekskavacija papile
Cilj rada: Rano otkrivanje simpleks i normotenzivnog glaukoma kod stanovništva preko 40 godina života. Edukacija stanovništva o potrebi urednih oftalmoloških pregleda, uočavanje faktora rizika i pravovremena terapija.
Materijal i metod rada: Ispitivanje je urađeno u toku 2010. godine. Obuhvaćeno je 180 pacijenata (59 muškaraca i 121 žena), starosti preko 40 godina sa teritorije opštine Žitište. Merenje IOP je urađeno TONOpenom. Pacijenti sa vrednostima preko 21 mmHg dalje su ispitivani: - anamneza opšta, očna (refrakcione mane) - oftalmološki pregled (obavezna gonioskopija) - merenje IOP (dnevna kriva, aplanacioni tonometar) - vidno polje Korišćeni su podaci u analizi ove bolesti iz postojeće medicinske dokumentacije (visina krvnog pritiska, kardiovaskularne bolesti, migrene, refrakcione mane).
Rezultati: Vrednosti IOP preko 21 mmHg bile su povišene kod 18 pacijenata na jednom oku, 25 pacijenata na oba oka i 6 pacijenata nije imalo povišene vrednosti IOP, ali su bile prisutne promene na papili očnog živca E/D veće od 0,5. Najizraženije su promene kod osoba između 60-te i 70-te godine života, ženskog pola (33,05%). Promene u vidnom polju su kod jednog pacijenta imale lučni skotom, a u 11 (25,50%) je bilo samo koncentrično suženo od 10 do 20 0. Kod žena su značajnije izraženi faktori rizika: migrena, snižene vrednosti krvnog pritiska, dok su kod muškaraca više zastupljene kardiovaskularne tegobe koje nisu bitno uticale na promene u IOP. Presbiopia nije uzimana u obzir kao refrakciona mana, a dva miopa iz grupe ispitivanih nisu imala povišene vrednosti IOP.
Zaključak: Glaukom simpleks nastaje zbog porasta otpora u zidu komornog ugla. Osnovne promene zahvataju sistem eliminacije očne vodice. Bolest je podmukla i nelečena vodi u slepilo. Predstavlja veliki socio-ekonomski problem, zato je imperativ posvetiti više pažnje ranom otkrivanju i lečenju ove bolesti. Ključne reči: glaukom, preventivni rad, lečenje.

e-mail: buba@gimelnet.rs


29.
Zastupljenost hipoglikemije i hiperglikemije u radu SHMP u Leskovcu
Dragan Cakić
Služba hitne medicinske pomoći Leskovac

Energija ili gorivo za rad, život i rast ćelija u svim delovima tela je šećer (glukoza). U krvi je normalno ima u koncentraciji između 3 i 6 mmol/L. Poreklom je iz hrane koju svakodnevno unosimo u organizam, pa iz creva putem krvi dolazi do svih ćelija. Uslov za ulazak glukoze u ćeliju je postojanje inzulina, hormona gušterače. Ako inzulina nema ili ga nema dovoljno, glukoze će u krvi biti previše, a u ćelijama premalo pa one neće moći da stvaraju energiju neophodnu za njihov život, rad i razvoj. Organizam će to izraziti simptomima povećanog umora, žeđi, učestalog mokrenja, naglog mršavljenja, stalne gladi, a takvo stanje se naziva diabetes mellitus (šećerna bolest).
Ako se šećerna bolest ne leči, koncentracija glukoze u krvi stalno je previsoka. To zovemo hiperglikemija. Višak glukoze u krvi je štetan i pogoduje razvoju promena na krvnim sudovima i živcima, oštećuju se svi delovi tela, a to vodi u brže starenje i smrt. Samo dobra regulacija glukoze u krvi može sprečiti i zaustaviti razvoj komplikacija šećerne bolesti.
U nekim slučajevima može se dogoditi da u krvi ima previše inzulina a premalo glukoze. Višak inzulina će svu glukozu uneti u ćelije, a mozak će ostati bez glukoze (hrane za normalan rad). Takvo stanje se naziva hipoglikemija. Iako se znaci hipoglikemije mogu osetiti i ranije, najčešće se javljaju kad je nivo glukoze u krvi ispod 3 mmol/L.
Cilj: Rano otkrivanje šećerne bolesti, prevencija i lečenje hipreglikemije i hipoglikemije, sprečavanje komplikacija šećerne bolesti.
Materijal i metode: Medicinska dokumentacija: protokol bolesnika Službe hitne medicinske pomoći u Leskovcu, obrasci poziva za hitnu medicinsku pomoć, izveštaji šefova smena SHMP i statistička obrada istih. Obuhvaćena su četiri meseca:decembar 2010. i prva tri meseca 2011. godine
Rezultati: Za 4 meseca SHMP u Leskovcu je ukupno 4383 puta intervenisala na terenu. Od toga 196 (4,47%) poziva je bilo kod dijabetičara: 96 kod inzulin-zavisnog dijabetesa, a 100 kod inzulin-nezavisnog dijabetesa. Hipoglikemija je registrovana kod 40 pacijenata (20,41%), hiperglikemija kod 122 pacijenta (62,24%), dok su vrednosti glikemije bile u normali kod 24 pacijenta (12,24%). Minimalna vrednost glikemije bila je 0,9 mmol/L, a maksimalna 30,0 mmol/L. Prosečna starost žena obolelih od inzulina zavisne šećerne bolesti (MKB – E10) je 67,9 godina, a muškaraca 65,3 godine. Prosečna starost žena obolelih od inzulina nezavisne šećerne bolesti (MKB – E11) je 74,1 godina, a muškaraca 68,5 godina. Arterijski krvni pritisak je kod svih meren i prosečne vrednosti su normotenzivne. Kod hipoglikemije se intervenisalo rastvorom glukoze 10% intravenozno i samo 4 pacijenta su hospitalizovana, dok je kod hiperglikemija intervenisano slanim rastvorima u venu i veći broj je vožen na dalje zbrinjavanje u bolnicu.
Zaključak: Hipoglikemija se dešava kod loše regulisanog inzulin-zavisnog dijabetesa i čest je razlog pozivanja hitne pomoći sa oznakom prvog reda hitnosti. Potrebna edukacija dijabetičara. Prosečna starost pacijenata je veća u grupi inzulin-nezavisnog dijabetesa i to kod žena za 6,2 godine, a kod muškaraca za 2,8 godina. Dokaz benignije forme. Glukagon je neophodan u radu hitne pomoći

e-mail: dragan.cakic@yahoo.com


30.
Lečenje diklorapidom
Božo Nešić(1), Vladimir Ristić(2), Staniša Lazić(3), Dragan Miljković(3), Branimir Radulović(4), Irena Dimitrijević(5), Marko Dimitrijević(5)
(1) Zdravstveni centar Kladovo, (2) Specijalna bolnica za rehabilitaciju i ortopedsku protetiku, Beograd, (3) Zdravstveni centar Bor, (4) KBC Zemun, Služba za fizikalnu medicinu, rehabilitaciju i reumatologiju, (5) Zdravstveni centar Knjaževac

Diklorapid spada u nesteroidne antireumatike koji imaju antipiretsko, analgetsko i manje antiflogističko dejstvo. Potpuno se resorbuje iz digestivnog trakta. Maksimalna koncentracija u krvi postiže se za dva sata. Merljive koncentracije u krvi nalaze se 6-8 sati. Izlučuje se brzo u urinu, a manjim delom preko žuči. Dnevna doza je jedna do dve tablete.
Cilj rada. Diklorapid se jednostavno dozira kao lek, što znači bolju saradnju sa bolesnikom uz optimalne rezultate tokom primene leka.
Metod rada. Diklorapid smo primenjivali kod 150 bolesnika, bilo je 85 muškaraca i 65 žena. Lek je ordiniran jednom dnevno u jutarnjim satima, posle doručka. Lečenje je trajalo u proseku tri nedelje. Ocena parametara i subjektivni nalaz praćeni su na početku, za vreme kontrolnih pregleda i na kraju lečenja. Pacijenti su kontrolisani laboratorijski još tri meseca posle uzimanja leka.
Rezultati. Objektivni kriterijumi za procenu terapijskog efekta bili su kod pregleda bolovi u kičmi, tonus paravertebralne muskulature, indeks sagitalne gibljivosti cervikalnog, torakalnog i lumbalnog dela kičme. Kod periartritisa ramena palpatorna bolna osetljivost, abdukcija, rotacija gruba motorna snaga, kod epikondilitisa palpatorna bolna osetljivost, gruba motorna snaga kod stiska šake u pronaciji. Kod stiloiditisa radijusa, palpatorna bolna osetljivost. Kod periartritisa kuka palpatorna bolna osetljivost trohantera, abdukcija. kod gonartroze otok kolena, savitljivost, palpatorna bolna osetljivost medijalnog kondila tibije.
Kod poliartritisa, palpatorna bolna osetljivost, otok, bol u zglobu kod pokretanja i na pritisak, snaga stiska šake pratili smo opšte stanje, jutarnju ukočenost, rani jutarnji bolovi, karakter bola, savitljivost u zglobovima.
Kod procene celokupnog terapijskog efekta subjektivne ocene pacijenta su bile bitnije nego objektivni naš utisak.
Bolesnici su posle 1,5 sati posle uzimanja leka osetili umanjenje tegoba, posle 10 dana kod 60% pacijenata tegobe su bile kupirane. Uzgredne tegobe uočili smo kod 15 pacijenata, epigastričnu nelagodnost, žgaravicu, nadutost, to su bili pacijenti koji se nisu pridržavali svih saveta koji su im bili rečeni. Sve uzgredne pojave su bile prolaznog karaktera i nisu zahtevale poseban tretman a ni prekid terapije.
Zaključak. Prema našem iskustvu Diklorapid se pokazao kao delotvoran i dobro podnošljiv lek pa smatramo da je njegova primena opravdana u lečenju upalnih, degenerativnih i ekstraartikularnih bolesti.
Rizičnu grupu čine stariji ljudi koji u anamnezi navode ulkusnu bolest ili pacijenti sa istovremenom glikokortikoidnom terapijom, u takvim slučajevima primena blokatora H2 receptora ili inhibitora protonske pumpe na pola sata pre leka je indikovana. Kod nekih pacijenata pratili smo laboratorijske analize još tri meseca, kompletnu krvnu sliku, praćena je funkcija jetre i bubrega. Svi rezultati su bili u granicama normale. Važno je izbegavati dehidrataciju bolesnika u toku lečenja, zato je savetovano da se lek pije sa punom čašom vode.

e-mail: bozonesic@hotmail.com


31.
Naša iskustva u liječenju periferne paralize N- Facijalisa koristeći se principima savremene medicine
M.Cimbaljević(1), M. Muratović(2)., R. Raičević(3), S.Knežević(3), S.Mihajlović(2), J.Zečević(3) (1) Opšta bolnica Berane, (2) Hitna medicinska pomoć Berane, (3) Dom zdravlja Berane

Uvod: Danas je paraliza periferna nervusa facijalisa dosta česta. Bitno je ovim bolesnicima nakon urađene elektrodijagnostike i tačno postavljene dijagnoze odmah uključiti adekvatnu terapiju. Najbolje rezultate daje u liječenju nova metoda savremene medicine, istovremeno od prvog dana:psihoterapiju, medikamentoznu i fizio terapiju. Nervus facialis je mješoviti živac, motorni je živac za mimičnu muskulaturu lica, a senzitivni za prednje dvije trećine jezika. Uzroci periferne paralize mogu biti različiti: virusna infekcija (grip ili herpes), promaja, zapaljenje srednjeg uva, frakture petrozne kosti, hirurške intervencije, polineuritis, poliradikulitis, polyiomielitis, trovanje olovom, arsenom i alkoholom. Kod novorođenčadi nastaje usled traume pri porođaju primjenom forcepsa. Nastaje i kod tumora pontocerebelarnog ugla, glandule parotis ili samoga nerva. Nastaje i kod kongenitalnih malformacija srednjeg uva.
U kliničkoj slici dominira da su svi mimični mišići polovine lica nepokretni kao maska (ne može da nabora čelo, nazolabilna brazda je zbrisana, ugao usta je opušten i pomjeren prema zdravoj strani, očni prorez je proširen, kapci se ne mogu zatvoriti (postoji lagoftalmus, pri pokušaju zatvaranja očiju oko skreće naviše i upolje-Bellov fenomen). Zbog nemogućnosti treptanja suze se skupljaju, kornealni refleks je oslabljen. Nastaju i poremećaji ukusa. U dijagnostici rade se: mišićni test, elektro dijagnostika i IT kriva, hronaksimetrija i elektromiografija. Najvažnija je elektrodijagnostika, ona se uvijek ponavlja nakon 14 dana liječenja i onda se zna tačna prognoza i kada će doći do reinervacije.
Cilj rada: Sa radom želimo da istaknemo visoko mjesto metode kojom smo se koristili kod oštećenja n. Facialisa, bez obzira na etiologiju i uzrast bolesnika.
Materijal i metode rada: Mi smo za period od 10 godina imali na liječenju 204 bolesnika sa perifernom lezijom n. Facilalisa. Njihova starost je bila između 20 i 70 godina. Muškaraca je bilo 60% i 0% žena. Kao metodu liječenja koristili smo od prvog dana liječenja zajedno: ciljanu psiho terapiju, medikamentnu i fizio terapiju sa medicinskom rehabilitacijom.
Rezultati rada: U liječenju svih naših bolesnika učestvovao je tim: fizijatar, psiholog, reumatolog, ortopedski hirurg i internista, a kao konsultanti neurolog i radiolog. Odmah smo uključivali ciljanu psihoterapiju, medikamentoznu: antibiotike, kortikosteroide, periferne vazodilatatore i vitamine B kompleksa. Od fizio terapije koristili smo : Sollux, EF Redergina i Estimulaciju (strogo smo vodili računa da ona bude pravilno rađena i da se stimulišu samo mišići koji se trebaju stimulisati), nijesmo izvodili kinezi terapiju pred ogledalom. Smatramo da ona nema medicinskog opravdanja zato što se mimička muskulatura brzo zamara, pa je dovoljna sasvim samo njihova ES i što na bolesnika psihički negativno djeluje ako su mu ispred očiju svakodnevno slike koje je kao maska.
Kod svih naših bolesnika najduže poslije 6 nedelja postigli smo zadovoljavajući i nijedan naš bolesnik nije trebalo da se tretira neurohirurški već je bila dovoljna samo terapija konzervativna koju smo mi koristili.
Zaključak: Istakli bi da kod oštećenja perifernih n.Facialisa bez obzira na etiologiju i strast bolesnika treba uvijek koristiti metodu sa kojom smo se mi koristili (istovremenu primjenu ciljane psihoterapije, medikamentozne i fizio terapije sa medicinskom rehabilitacijom). Smatramo da je ovo metoda izbora u liječenju ovih bolesnika i da je treba uvijek koristiti
Ključne riječi: periferna paraliza, fizikalni agensi,liječenje.

e-mail: muho.muratovic@t-com.me


32.
Naša iskustva u liječenju periartritisa ramena
M. Muratović (1), M. Cimbaljević (2), S. Kovačević (1) ,B. Dabetić (2), A. Purišić (3), S. Veljić (2) V. Ljubić (1)
(1) Hitna medicinska pomoć Berane, (2) Opšta bolnica Berane, (3) Dom zdravlja Plav

Uvod: Periartritis pripada vanzglobnom reumatizmu, i danas se često javlja. Od svih reumatskih bolesnika više od jedne trećine su ovi bolesnici. Periartritis ramena može da se javi kao primarni oblik ili kao sekundarni, i ovaj oblik je mnogo češći i nastaje kao posledica prethodne traume ramena. Obično se javi jednostrano i uvijek poslije 40 godine života, vrlo rijetko u mladoj životnoj dobi. Karakteristike ovog reumatizma je što su kod njega ispoljene i upalna i degenerativna komponenta. Rameni zglob najčešće obolijeva, zahvaćene su tetive mišića rotatora ramena m.supraspinatus, m. infraspinatus, m.teres minor i m. subscapularisa, potom m. bicepsa, mišićne burze i na kraju i kapsula zgloba. U kliničkoj slici dominiraju bol i ograničeni pokreti ramena u svim pravcima. Može da se javi kao akutni ili hronični oblik. Akutni oblik počinje naglo, vrlo jakim bolom, bolesnik izbjegava bilo koji pokret, ruka mu je savijena u laktu i priljubljena uz grudi. Šaka može biti nešto hladnija i lividno obojena. Pri palpaciji ramena javlja se bol.
Cilj rada: Želja nam je da istaknemo svrsishodnost metode kojom smo se koristili u liječenju ovih bolesnika i njihovog brzog oslobađanja od bola.
Materijal i metode rada: Mi smo za period od 10 godina imali smo na liječenju 88 bolesnika sa periartritisom ramena. Njihova starost je bila između 45 i 80 godina.Muškaraca je bilo 60% i žena
40%. Kao metodu u liječenju koristili smo kompleksnu metodu od prvog dana zajedno: psihoterapiju (ciljanu), medikamentoznu terapiju i fizio terapiju sa medicinskom rehabilitacijom.
Rezultati rada: U liječenju je učestvovao tim: reumatolog, fizijatar, psiholog i fizioterapeuti, a kao konsultanti ortoped, rendgenolog i neurolog. Kod svih bolesnika od prvog dana u liječenju koristili smo zajedno: ciljanu psihoterapiju, medikamentoznu i fizio terapiju sa medicinskom rehabilitacijom. U fazi jakih bolova koristili smo medikamente: Ketonal amp., Zodol, Dexason i Diazepam u trajanju od 5 dana, primjenjivali smo i pozicioniranje (postepenu adukciju nadlaktice do ugla od 90º, to smo radili postavljajući jastuke, manji pa veći). U toj fazi koristili smo i hladne obloge i DD struje. Koristili smo i EF Hidrokortizona i Novokaina. Ciljanu psihoterapiju (hrabreći bolesnika i uvjeravali ga njegovo obolenje ima dobru prognozu i da će proći bez posledica). U nastavku liječenja koristili smo kompleksnu fizioterapiju (toplotu, foto, elektro, sono terapiju, kinezi terapiju i mehano terapiju. Kod svih bolesnika primjenjivali smo i radnu terapiju koja ima veoma povoljne efekte. Cilj nam je bio da trajno otklonimo bol i povratimo funkciju zgloba, to smo postigli kod svih naših bolesnika, poslije u prosjeku 4 sedmice liječenja.
Zaključak: Smatramo da metoda koju smo koristili daje zadovoljavajuće rezultate u liječenju periartritisa ramena, vrijeme liječenja nije dugo i najbolje se vraća radna sposobnost i treba je uvijek koristiti, kao metodu izbora.
Ključne riječi: periartritis ramena, bol, rehabilitacija.

e-mail: muho.muratovic@t-com.me


33.
Naša iskustva u liječenju povreda donjih ekstremiteta
M. Cimbaljević (1), M. Muratović (2) , R. Raičević (3) , B. Dabetić (1), A. Purišić (3),
S. Knežević (3)
(1) Opšta bolnica Berane, (2) Hitna medicinska pomoć Berane, (3) Dom zdravlja Berane

Uvod: U današnjim uslovima života povrede donjih ekstremiteta se često događaju. Razlog zato su česti saobraćajni udesi, kao i masovnost ljudi koji se bave sportom, bilo rekreativno ili profesionalno. Vrlo je značajno povrijeđenim pružiti najbrže moguću rehabilitaciju i osposobiti da se i dalje mogu baviti sportom kojim su se bavili, ako se radi o sportistima, ali i osposobiti povrijeđene da se vrate da rade posao koji su i do tada radili. Ovo se na najbolji način postiže ako se primjenjuju savremeni fizijatrijski principi: rana mobilizacija povrijeđenog ekstremiteta ne ugrožavajući stvaranje kalusa, opterećenje se radi postepeno, poslije fraktura uvijek se rade aktivni pokreti, pažnja se posvećuje i na druge zglobove i mišiće a ne samo one koji su u regiji povrede i da ne dođe do komplikacija nakon povrede, tu se posebno obraća preventiva za Sudeck.
Cilj rada: Želimo da istaknemo metodu koju smo koristili i njenu svrsihodnost u liječenju ovih povreda. Materijal i metode rada: Mi smo za period od 10 godina imali na liječenju 750 povrijeđenih od donjih ekstremiteta. Njihova starost je bila između 3 i 75 godina. Najviše povrijeđenih je bilo sa distorziama i kontuzijama, pa sa frakturama i povrede Ahilove tetive (djelimična ili potpuna ruptura). Muškaraca je bilo 60% i žena 40%. U liječenju svih povrijeđenih koristili smo kompleksnu terapiju zajedno od prvog dana liječenja: psihoterapiju, medikamentoznu i fizio terapiju sa rehabilitacijom.
Rezultati rada: Kao osnova u liječenju su nam bili savremeni fizijatrijski principi: ostvariti psihičku stabilnost, ostraniti bol, spriječiti hipotrofiju mišića i povratiti funkciju povrijeđenih zglobova. Ovo smo sve najbolje postizali istovremeno primjenom: psihoterapije, medikamentozne i fizioterapije sa ranom rehabilitacijom, već od prvog dana. Na nogama kod svih povrijeđenih od prvog dana nakon imobilizacije koristili smo kinezi terapiju. Radili smo statičke kontrakcije za kvadricepse. Poznato je da i kod sportista kod apsolutnog mirovanja kvadricepsi brzo hipotrofiraju. Ako sportista miruje samo 7 dana, potrebno je kasnije najmanje 60 dana, da se snaga kvadricepsa vrati na ocjenu 3. Zato je vrlo važno raditi statičke kontrakcije kvadricepsa. Nakon skidanja imobilizacije odmah smo uključivali kompleksnu fizio terapiju (PP, Sollux, UV (njega smo nekada koristili i za vrijeme imobilizacije kod frakture femura, aplikujući ga na simetričnoj tački zdrave noge), MP, IF struje, DD, radnu terapiju i kao najvažnije kinezi terapiju, koristeći pasivne, potpomognute ili aktivne pokrete. Radili smo ranu imobilizaciju (ne ugrožujući stvaranje kalusa, opterećenje smo sprovodili uvijek postepeno, poslije fraktura uvijek smo nastajali da izvodimo aktivne pokrete, pažnju smo posvećivali i drugim zglobovima i mišićima (ne samo povrijeđenim), i posebno smo vodili računa da ne dođe do Sudecka kao komplikacije. Odmah smo uključivali i ciljanu psihoterapiju (tako ostvarili osnovni princip rehabilitacije da je bolesnik subjekat a ne objekat). Koristili smo i radnu terapiju koja ima kod ovih bolesnika povoljan efekat. U liječenju je uvijek učestvovao tim: fizijatar, reumatolog, ortoped, rendgenolog, fizio terapeuti i radni terapeut. Nakon rehabilitacionog tretmana kod svih naših bolesnika postigli smo zadovoljavajući uspjeh, vrijeme je zavisilo od težine povrede i najduža rehabilitacija bila je kod povreda Ahilovih tetiva. I kod tih povreda kod svih naših bolesnika postigli smo punu rehabilitaciju. Tu je rađena rana tendorafija i rehabilitacioni tretman od prvog dana. Sve smo sportiste osposobili da nastave da se bave sportom.
Zaključak: Smatramo da je metoda kojom smo se koristili u liječenju povreda donjih ekstremiteta veoma svrsishodna i da je treba koristiti. Uspjeh je zadovoljavajući, vrijeme liječenja nije dugo i najbolje se povrijeđeni rehabilituju. Sportisti se nakon rehabilitacije u potpunosti oporavljaju i mogu da nastave da se i dalje bave sportom. Ključne riječi: Rehabilitacija, donji ekstremiteti, povrede.

e-mail: muho.muratovic@t-com.me


34.
Loše emocije i reumatska oboljenja
Božo Nešić(1), Vladimir Ristić(2), Staniša Lazić(3), Dragan Miljković(3), Branimir Radulović(4), Anica Subić(5)
(1) Zdravstveni centar Kladovo, (2) Specijalna bolnica za rehabilitaciju i ortopedsku protetiku, Beograd, (3) Zdravstveni centar Bor, (4) KBC Zemun, Služba za fizikalnu medicinu, rehabilitaciju i reumatologiju, (5) Ambulanta homeopatije, Loznica

Jedinstvo psihe i tela je nesporno i dobri lekari još iz vremena Hipokrata bili su prepoznatljivi što su razloge za neke bolesti tela tražili i u psihi. Kada duša ćuti telo govori je Frojdovsko epohalno otkriće. Za mnoge bolesti odraslih emocionalne sekvele mladosti su krive bilo da se radi o kardioloskim,plucnim ili reumatskim bolestima.
Kod pacijenata koji boluju od reumatskih bolesti primećena je nesposobnost ispoljavanja agresivnosti, usled blokade emocija iz detinjstva, sklonost strahu, depresiji, apatiji, osećaju krivice i slabije seksualno interesovanje. Ovakve crte bolesnika dovode do povišene mišićne tenzije i bolova u mišićima i zglobovima. Sekvele iz mladosti ostaju kao oklop u telu i one invalidiraju pacijenta.
Cilj rada: Da li su loše emocije prisutne kod reumatskih pacijenata.
Materijal imetode: Strah, depresija, apatija, slabije seksualno interesovanje su emocije koje smo tražili kod pacijenata koji su dolazili u ordinaciju lekara. Naši pacijenti bili su sa degenerativnim reumatizmom pedeset pacijenata, sa reumatoidnim artritisom 34,sa sistemskim lupusom 5,sa sklerodermijom 3 i sa Behterevom bolešću 9.
Od pedeset pacijenata sa degenerativnim reumatizmom strah je bio prisutan kod sedmoro, depresija kod osam, apatija kod šest i slabije seksualno interesovanje kod šest pacijenata. Od trideset četiri pacijenta sa reumatoidnim artritisom, strah je bio zastupljen kod trideset pacijenata. Depresija kod dvanaest, apatija kod petnaest i slabije seksualno interesovanje kod dvadeset pacijenata. Od pet pacijenata sa sistemskim lupusom, njih četvoro imalo je strah, depresiju tri, apatiju četiri i slabije seksualno interesovanje tri pacijenta. Kod pacijenata sa sklerodermom strah je imalo tri pacijenta, depresiju dva, apatiju dva i slabije seksualno interesovanje dva. Od devet pacijenata sa Behterovom bolešću strah je bio zastupljen kod četiri pacijenta, apatija kod tri, depresija kod četiri i slabije seksualno interesovanje kod tri pacijenta..
Prisutnost loših emocija je znatna kod naših pacijenata i to sigurno utiče na kvalitet života pored tegoba izazvanih bolešću. Ukoliko je neko od pacijenata kao dete imao traumu, neku povredu, strah je bio prisutniji. Najverovatnije je trauma bila uzrok tome što nije uspeo da razvije svoje prirodne sposobnosti.
Diskusija i zaključak. Naši pacijenti moraju da nauče da žive sa bolešću. U SAD postoji školovanje pacijenata da nauče da žive sa hroničnim bolom i da se nose sa svojim negativnim emocijama, tzv. self menadžment. Sve opcije su prisutne da bi pacijentima pomogli: meditacija, koriste se tehnike Teravada budizma koji pojačavaju kognitivnost o bolesti i posle par nedelja osećaj bolova je manji. Pacijentima savetujemo šetnju između obroka, ukoliko su neki šetali samo pet minuta trebalo bi da to urade više puta u toku dana. Da rade vežbe sa snimljenim programima ili naučenim vežbama. U poslednje vreme postoje studije koje određena raspoloženja vezuju sa kontrakcijom grupe nekih mišića, čak su neke mišiće označili kao odgovorne za određenu emociju. U svakom slučaju vežbanje je bitno. Ukoliko je u radnom odnosu i ne može da kvalitetno obavlja svoj posao trebalo bi da promeni posao da bi zadrzao aktivnu ulogu. Pacijenti bi trebalo da naprave svoju skalu bola i raspoloženja koju će povremeno da proveravaju. Naši pacijenti bi trebalo da znaju da optimizam podrazumeva dobru cirkulaciju tela.

e-mail: bozonesic@hotmail.com


35.
Neuropsihološki poremećaji izazvani bukom kod eksponovanih radnika
Vesna Glišić (1), Velina Petković (1), Gordana Papović Đukić (2)
ZZZZR Kragujevac (1), Dom zdravlja Vrbas (2)

Uvod: Buka predstavlja svaki neprijatni i nepoželjni zvuk. Lehman pri definisanju buke uzima u obzir kao kvalitet samo njeno polivalentno delovanje: "Buka je ono delovanje zvuka na čoveka koje izaziva promene, od psihičkog opterećenja do somatskog oštećenja". Dugotrajno dejstvo buke povećava razdražljivost, nevoljnost, anksioznost, osećaj nesigurnosti i nepodnošljivosti prema okolini, što ima za posledicu promenu karaktera ličnosti ili pravi mentalni poremećaj. Buka nije direktni uzrok, ali može biti kofaktor u nastajanju latentne neuroze. Buka dovodi do narušavanja psihomotorne ravnoteze, što rezultira većim brojem nepreciznih i netačnih odgovora, povećanjem broja grešaka pri radu, produženjem vremena psihomotorne reakcije, smanjenjem brzine detekcije signala i usporenjem odgovora na svetlosne i akustične draži.
Cilj rada: Ispitivanje neuropsiholoških poremećaja kod ispitivanih radnika.
Materijal i metod rada: Eksponovanu grupu čini 100 radnika muškog pola, prosečne starosti 37,6 godina, prosečnog ekspozicionog radnog staža 16,1 godinu, prosečnog ukupnog radnog staža 17,2 godine. Kontrolnu grupu čini 35 administrativnih radnika, muškog pola. Kod radnika kontrolne grupe ne postoji buka kao profesionalna štetnost. Elementi pregleda su: klinički pregled specijaliste medicine rada,, laboratorijski parametri, pregled psihologa, neuropsihijatra, otorinolaringologa, ispitivanje sluha tonalnom liminarnom audiometrijom, ispitivanje vida na ortorejteru, pregled oftalmologa, ispitivanje psihomotorne reakcije na reakciometru. Radnici kontrolne grupe praćeni su sistematskim pregledima, čiji su parametri identični sa posmatranim parametrima eksponovane grupe radi komparabilnosti.
Rezultati rada: Najčešća oboljenja nervnog sistema su neuroze i prisustvo psihomotornih disfunkcija. Neuroze su morbidne reakcije na razne stresore uzrokovane nemogućnošću adekvatne adaptacije na sredinu.Uredan nalaz u eksponovanoj grupi je prisutan kod 58 % ispitanika, a prisustvo neuroza je evidentirano kod 42 % ispitanika. U kontrolnoj grupi prisustvo neuroza je konstantovano kod 17,1 % ispitanika, a uredan nalaz kod 82,9 % ispitanika. Ispitanici eksponovane grupe pokazuju statistički značajnu učestalost neuroza u odnosu na kontrolnu grupu, što je utvrđeno Hi – kvadrat testom (6,12), pri čemu je p < 0,05. Ovaj rezultat se može objasniti biohemijskim promenama na nivou centralnog nervnog sistema, koje su uzrokovane postojećim stresorom.
Ispitivana je psihomotorna reakcija na reakciometru, tj., brzina reagovanja na auditivni stimulus. Psihomotorika ispitanika je posmatrana kroz jednostavno vreme reagovanja, tj., vreme koje protekne od delovanja stimulusa do motornog odgovora.
U eksponovanoj grupi poremećaj psihomotorike (usporena psihomotorna reakcija) prisutan je kod 45 % ispitanika. U kontrolnoj grupi poremećaj psihomotorike je prisutan u 48,6 % ispitanika. Nije utvrđena statistički značajna razlika u učestalosti poremećaja psihomotorike, što je utrđeno Hi – kvadrat testom (0,133), p > 0,05.
Zaključak: Učestalost neuroza u eksponovanoj grupi je statistički značajno veća u odnosu na ispitanike kontrolne grupe, dok u psihomotornom reagovanju nije utvrđena statistički značajna razlika. Kroz zdravstveno-vaspitni rad i promociju zdravlja na radnom mestu, radnicima treba objasniti neophodnost primene ličnih zaštitnih sredstava i upozoriti ih na mogućnost oštećenja sluha i organizma u celini u uslovima ekspozicije buci.
Ključne reči: buka, neuroze, psihomotorika

e-mail: dr.vesnaglisic@gmail.com


36.
Osteoporoza – iskustva u ambulanti opšte medicine
Dragana Joksimović Stevanović(1), Slađana Miljković(2)
 (1) Dom zdravlja Niš, (2) Institut za lečenje i rehabilitaciju ''Niška Banja''

Uvod: Osteoporoza se definiše kao sistemsko oboljenje skeleta koje karateriše smanjenje koštane gustine, oštećenje mikroarhitekture koštanog tkiva sa uvaćanjem koštane fragilnosti i povećanjem rizika za frakture, najčešće kičmenih pršljenova, kuka i donjeg dela podlaktice. Poslednjih godina dobija epidemijski karakter i predstavlja značajan medicinski, ekonomski i socijalni problem.
Cilj: Praćenje zastupljenosti poremećaja gustine kosti kod pacijenata sa sumnjom na osteoporozu, zastupljenost osteoporoze prema godinama života, prisustva fraktura i terapijski pristup.
Metod: Retrospektivna analiza zdravstvenih kartona u ambulanti Rasadnik u periodu jul 2007. – februar 2008. godine. Ispitivanjem je obuhvaćeno 44 pacijenta starosti od 46 do 86 godina, 41 žena (93,2%) i 3 muškarca (6,8%).
Rezultati: Analizom i praćenjem medicinske dokumentacije 1200 opredeljenih pacijenata, ustanovljeno je smanjenje koštane gustine kod 44 pacijenta što čini 3,7% od ukupnog broja ispitanika. Osim anamneze i kliničkog pregleda , osteodenzitometrijom je utvrđena dijagnoza osteopenije kod 8 pacijenata (18,2%), a 36 pacijenata ima osteoporozu (81,8%). Starosna struktura obolelih pokazuje da je 4,5% obolelih starosne dobi od 46 do 54 godine, 45,5% ispitanika ima od 55 do 64 godine, 36,3% - od 65 do 74 godine i 13,7% preko 74 godine. Gubitak koštane mase je najčešći kod žena između 50 i 60 – te godine starosti kada je zbog naglog pada estrogena ubrzan gubitak koštane mase. Najčešća komplikacija je prelom vrata butne kosti (15,4%), fraktura kičmenih pršljenova (2,3%) i fraktura humerusa (2,3%).
Najveći broj pacijenata (njih 36) je dobijao terapiju : bifosfonate (Alendronat 10 mg ujutru pre obroka) u kombinaciji sa kalcijumom i vitaminom D , a 8 pacijenata sa osteopenijom preparate kalcijuma i D vitamin. Svima je savetovana pravilna ishrana i dozirana fizička aktivnost.
Zaključak: Učestalost osteoporoze povećava se sa starenjem naročito kod žena posle menopauze usled čega raste i predispozicija za frakture čak i nakon minimalnih trauma. Uloga lekara opšte medicine na blagovremenoj prevenciji (pravilna ishrana dozirana fizička aktivnost, prevencija pada) i ranom otkrivanju bolesti i blagovremenom lečenju je od neprocenjivog značaja.

e-mail: stevuros@gmail.com


37.
Incidenca amiodaronom indukovanih tiroidnih difunckija i prediktivni faktori za njihov nastanak
Željka Aleksić(1), Aleksandar Aleksić(2)
Zdravstveni centar Zaječar, (1) Služba za nuklearnu medicinu, (2) Internistička služba

Hronična terapija amiodaronom, antiaritmikom bogatim jodom, udružena je sa pojavom tiroidnih disfunkcija, za čiji nastanak je odgovorno, kako opterećenje jodom, tako i cititoksičnost samog antiaritmika. Cilj je bio da se utvrdi incidenca amiodaronom indukovanih tiroidnih disfunkcija i uticaj pola, starosti, trajanja terapije amiodaronom, prisustva strume, prisustva antitiroidnih autoantitela, ehogenosti tiroidee i porodične anamneze na njihov nastanak. Pacijenti i metode: Prospektivno je praćeno 248 uzastopnih pacijenata, 144 muškarca i 104 žene, prosečne starosti 63.5 godina, kod kojih je evaluiran morfo-funkcijski i imunski status štitaste žlezde u odnosu na starost, pol, trajanje terapije amiodaronom, prisustvo strume, prisustvo antitiroidnih autoantitela, ehogenosti tiroidee i porodičnu anamnezu u smislu tiroidnih oboljenja. Ispitanici su sa područja Timočke Krajine, područja sa dovoljnim unosom joda. Tiroidni status pacijenata utvrđivan je na osnovu anamneze, kliničkog pregleda i in vitro i in vivo dijagnostičkih metoda: određivanjem serumskih koncentracija TSH, FT4, FT3, TgAb, TPOAb i TRAb, te ehosonografskom procenom veličine i strukture tiroidee. Rezultati: Kliničku tiroidnu disfunkciju ispoljilo je 16% pacijenata, i to 6% AIT (amiodaronom indukovanu tirotoksikozu) i 10% AIH (amiodaronom indukovani hipotiroidizam). Bilo je 21% pacijenata sa subkliničkom tiroidnom disfunkcijom, 6 % sa subkliničkim hipertiroidizmom i 15% sa subkliničkim hipotiroidizmom. Šezdeset tri posto pacijenata ostalo je eutiroidno. Prisutvo strume i TPOAb bili su značajni pojedinačni prediktivni faktori za nastanak kliničke tiroidne disfunkcije, a u miltivarijantnom modelu, prisustvo strume se pokazalo kao značajan prediktivni faktor sa prognostičkom vrednošću 80%. Za subkliničku tiroidnu disfunkciju značajni pojedinačni prediktivni faktori su ženski pol i prisustvo strume, kao i u multivarijantnom modelu, sa prognostičkom vrednošću od 74.5% za ženski pol i 77.5% za prisustvo strume. Zaključak: Pre uvođenja terapije amiodaronom treba utvrditi tiroidni status i regularno ga kontorlisati tokom terapije ovim antiaritmikom. Kod pacijenata sa povećanim rizikom za tiroidnu disfunkciju, to jest kod žena, pacijenata sa strumom i sa pozitivnim tiroidnim autoantitelima, treba razmotriti mogućnost primene drugog antiaritmika, ili češće kontrolisati tiroidni status.
Ključne reči: amiodaron, tiroidna disfunkcija, prediktivni faktori

e-mail: lukaal@open.telekom.rs


38.
Analiza morbiditeta pacijenata jednog izabranog lekara
Miroslava Paunović, Vesna Tasić, Mimica Jelenković, Milan Jelenković
Zdravstveni centar Knjaževac, Služba za zdravstvenu zaštitu odraslog stanovništva

Uvod: Izabrani lekar vodi računa o svim segmentima zdravlja pacijenta, upućen je u njegovo zdravstveno stanje, upoznat sa faktorima rizika, dobrim i lošim navikama, a ukoliko postoji oboljenje prati razvoj bolesti i leči je. Zajednički lekar i pacijent mogu sprečiti, a ne samo lečiti neku bolest.
Cilj: Analiza morbiditeta pacijenata jednog izabranog lekara u službi za zdravstvenu zaštitu odraslih.
Materijal i metode: U radu su obrađeni podaci 885 pacijenata. Podaci su dobijeni analizom zdravstvenih kartona.
Rezultati: Analizirano je 885 zdravstvenih kartona. Od toga 539 (60,87%) ženskog i 346 (39,09%) muškog pola. Kardiovaskularne bolesti(KVB) predstavljaju vodeci uzrok obolevanja 375(42,3%) slede akutna stanja(infekcije gornjih i donjih respiratornih puteva, urinarnog trakta, infekcije uva) 153(17,28%), bolesti lokomotornog 88(9,94%), endokrinog sistema 76(8,58%), psihoorganske bolesti 49(5,53%), gastrointestinalnog 38(4,29%), respiratornog sistema 28(3,16%), povrede 28(3,16%), bolesti centralnog nervnog sistema 27(3,05%), karcinomi 12(1,35%) i bolesti urogenitalnog sistema 11(1,24%). Što se starosne dobi tiče pacijenti mlađi od 40 godina čine 26,3%, 41-50god.-7,34%, 51 – 60god.-14,68%, 61-70god.-20,56%, 71-80god.-21,24% i preko 80 god.starosti 9,83%. Kod mlađih pacijenata dominiraju neke od akutnih bolesti i to su pacijenti koji se ređe javljaju svom lekaru, dok se sa povećanjem godina starosti menja i zdravstveno stanje, pa su to pacijenti kod kojih dominiraju hronične nezarazne bolesti(HNB)-na prvom mestu KVB, koje zbog svoje masovnosti, visoke smrtnosti, velikog broja trajnog onesposobljavanja predstavljaju veliki problem.
Zaključak: S obzirom da je većina pacijenata starije životne dobi i da kod njih dominiraju HNB neophodno je uticati i da "uslovno" zdravu populaciju dovedemo u stanje svesti da je izabrani lekar neophodan i kod zdravih osoba. Masovnost HNB zahteva povećanje preventivnih mera delovanjem na faktore rizika a sve u cilju smanjenja broja obolelih.
Ključne reči: Izabrani lekar,pacijenti,KVB,HNB.

e-mail: mima.paunovic@gmail.com


39.
Depresija u zavisnosti od funkcionalne onesposobljenosti nakon moždanog udara
Lela Mihajlović Jovanović
Zdravstveni centar Knjaževac, Odsek za neurologiju

Depresija je često nedijagnostikovana i nelečena nakon moždanog udara. Incidenca po Robinsonu na godišnjem nivou 26% (2003.).
Cilj rada: Sagledavanje depresije nakon moždanog udara i povezanosti sa stepenom funkcionalne onesposobljenosti.
Metod rada i materijal: Šestomesečno praćenje ambulantno lečenih od moždanog udara nakon hospitalnog tretmana na neurološkom odeljenju u Zaječaru i neurološkoj klinici u Nišu u periodu januar 2009 – januara 2010. Depresivnost je praćena PHQ9 upitnikom za samoprocenu, a stepen fizičke sposobnosti Rankin skalom fizičke onesposobljenosti: nakon prvog,trećeg i šestog meseca posle hospitalizacije.
Rezultati rada i ispitivanja: 52 pacijenta (28 muškaraca i 24 žena) starosne dobi od 42 do 86 godina imalo je ishemični CVI 86% i hemoragični CVI 14% (CT i NMR). Na prvom pregledu PHQ9 < 10 imalo je 66%, (bez depresije), skor PHQ9 od 10 do 14 (umereno blaga depresija) imalo je 18%, skor od 15 do 20 (umereno teška depresija) 12% i skor > 20 (teška depresija) 4%. Nije bilo statistički značajne razlike u zastupljenosti po polu. Uveden je antidepresiv Sertralin kod 82%, Venlafaksin u 11% i Trazodon u 7%. Nakon 3 meseca PHQ9 je bio > 10 kod 5% pacijenata (doza antidepresiva povećana) .Nađena je direktna povezanost između težine fizičke onesposobljenosti i depresivnosti, kao statistički značajna. Bolji fizički oporavak u grupi koja je bila na antidepresivima. Po Rankin skali na prvoj kontroli oporavljeno je bilo 8%, blaga onesposobljenost 22%, umerena onesposobljenost 25%, teška onesposobljenost 45%. Nakon 6 meseci 2% je imalo letalan ishod, i to u grupi koja nije bila na antidepresivima.
Zaključak: Depresivnost je prisutna kod trećine pacijenata nakon moždanog udara. Težina depresivnosti je u direktnoj zavisnosti od stepena fizičke onesposobljenosti.
Ključne reči: moždani udar, depresija, antidepresivi, fizička onesposobljenost

e-mail: gorcha.design@gmail.com


40.
Incidenca osteoporotičnih vertebralnih fraktura kod kojih je bilo indikovano propisivanje stabilizacionih ortoza
Zoran Antić (1), Jelena Terzić(1), Zvezdana Antić(2) , Aleksandar Rakonjac(1) , Goran Vidić (3)
(1) Zdravstveni centar Aleksinac, (2) RZZOZ Niš, (3) KC Niš, Ortopedska klinika

Uvod: Frakture kičmenih pršljenova su najčešći prelomi vezani za osteoporozu (OP Fx), čija se incidenca uvećava u prisustvu drugih faktora rizika.
Cilj rada: Utvrditi incidencu osteoporotičnih fraktura za koje je bilo indikovano propisivanje stabilizacionih ortoza.
Materijali i metode: U Zdravstvenom Centru Aleksinac je u periodu od 2007.god. do 2011. god. ispitano 446 bolesnika kod kojih je postojala indikacija za propisivanje stabilizacionih ortoza. Praćena je zastupljenost kao i lokalizacija vertebralnih OP Fx u odnosu na spondilolisteze, a bolesnici su tokom istraživanja u odnosu na broj OP Fx kičmenog stuba podeljeni na dve grupe. Grupa A bolesnici sa jednom frakturom i grupa B bolesnici sa dve i više fraktura,. Analizirana je i učestanost osteoporotičnih fraktura kičmenog stuba u odnosu na godine života ispitanika.
Podaci su testirani u statističkom programu SPSS 10.0 (metode deskriptivne statistike-aritmetička sredina, standardna devijacija; i Hi kvadrat test i T test). Statistički značajnim razlikama smatrane su vrednosti p< 0.05 i p< 0.01, dok su visoko statistički značajnim smatrane dobijene vrednosti p< 0.001.
Rezultati: Tokom četvorogodišnjeg prospektivnog istraživanja propisivanje stabilizacionih ortoza bilo je značajanije u bolesnika koji su imali vertebralne OP Fx ( p< 0.01). Bolesnika sa spondilolistezama je bilo značajno manje. Takođe je konstatovano da je broj vertebralnih OP Fx u analiziranom periodu u značajnom porastu ( p< 0.05). U kliničkom.i radiološkom nalazu dominiraju značajnije frakture jednog pršljena u odnosu na bolesnike B grupe ( p< 0.001), pri čemu su prelomi spinalnih vertebri učestaliji na lumbalnom delu kičmenog stuba. Konstatovano je da su bolesnici A grupe bili značajno mlađi u odnosu na one ispitanike sa dve ili više osteoporotičnih fraktura.
Zaključak: Analizom podataka utvrđeno je da je incidenca osteoporotičnih fraktura u značajnom porastu što zahteva značajniju prevenciju, češće kontrole i kontinuiranu terapiju radi poboljšanja kvaliteta života ovih bolesnika, a samim tim i smanjenje troškova lečenja.
Ključne reči: osteoporoza, fraktura, stabilizacione ortoze

e-mail: ortreum1@gmail.com


41.
Kvalitet života bolesnika sa hroničnim bolestima u funkciji pola
Nada Vukadinović, Biljana Cimbaljević, Svetlana Petrović
Dom zdravlja Kruševac

Definicija grupe WHO QoLiy 1995. kvalitet života predstavlja individualnu percepciju svoje životne pozicije u kulturi i sistemu postojećih vrednosti i uspostavlja pokazatelje koji pokazuju kako bolesnici funkcionišu i koliko bolest ograničava njihove aktivnosti.
CILJ RADA je da izmerimo kvalitet života pacijenata sa hroničnim bolestima i otkrijemo pojedine oblasti kvaliteta koje nisu zadovoljavajuće i da vidimo uticaj pola na njega.
METOD RADA. je popunjavanje 15D upitnika (uz dozvolu autora upitnika Harri Sintonen, Finska).Upitnik sadrži 15 pitanja sa 5 gradacija i pokriva fizički, mentalni i socijalni aspekt života. Upitnik su popunili hroničari u februaru 2010. u Domu zdravlja Kruševac.
REZULTATI RADA. Podaci su obrađeni po originalnom programu autora (Zbir svih 15 pitanja daje zbir 1). Ispitivanjem je obuhvaćeno150 ispitanika prosečne starosti 68,86 ,od toga je 55 muškaraca i 95 žena.Ukupni kvalitet je 0,7675 ± 0,15 ; kod žena je 0,7643±0,15 a kod muškaraca 0 ,7732±0,15. Statistički značajne razlike nema. Ako razložimo kvalitet na posebna obeležja vidimo da se muškarci bolje kreću, spavaju značajno statistički bolje od žena(t=2,14 p=0.05) .Takođe manje su depresivni i imaju manje duševne patnje. Statistički značajno su vitalniji od žena (t=2,3p=0.05) Žene bolje čuju, imaju manje problema sa pražnjenjem, bolje obavljaju uobičajene aktivnosti, posebno u grupi preko 80 god; to je statistički značajno ( t=2,5 p= 0.05 ) Statistički visoko značajno bolje govore od muškaraca (t=3,25 p=0.01). Kvalitet života opada sa godinama. Srednja vrednost kvaliteta je ista kod oba pola u grupi do 59 god. Od 59 godina do 79 godina kvalitet života muškaraca je viši od kvaliteta kod žena. Kvalitet života kod oba pola opada značajno posle 69 god. kod žena postupno a kod muškaraca naglo tako da najmanji kvalitet imaju muškarci preko 80 god
ZAKLJUČAK. Kvalitet života opada sa godinama. Srednja vrednost kvaliteta je ista kod oba pola u grupi do 59 god. Od 59 godina do 79 godina kvalitet života muškaraca je viši od kvaliteta kod žena. Kvalitet života kod oba pola opada značajno posle 69 god. kod žena postupno a kod muškaraca naglo tako da najmanji kvalitet imaju muškarci preko 80 god
Ključne reči: 15D, kvalitet života, pol

e-mail: nadavuk@gmail.com 


42.
Efekti fibrata na lipidni profil pacijenata sa hiperlipidemijom
Milan Nikolić
Zavod za zdravstvenu zaštitu radnika"Železnice Srbije" Beograd, Organizaciona jedinica Niš

CILJ: Derivati fibrične kiseline (fibrati) su hipoholemici koji se primenjuju u lečenju svih tipova hiperlipidemija, osim hiperlipidemije tipa I. Njihovo dejstvo se karakteriše umerenim smanjenjem nivoa ukupnog holesterola (Hol) i LDL holesterola (LDL-hol), značajnim smanjenjem nivoa triglicerida (TG) i osetnim porastom nivoa HDL holesterola (HDL-hol). Cilj sprovedenog istraživanja je bio da analizira efekte i sigurnost primene fenofibrata i gemfibrozila, dva glavna predstavnika fibrata, na lipidni profil kod pacijenata sa hiperlipidemijom.
MATERIJAL I METODE: Istraživanje je sprovedeno na 78 pacijenata (32 muškarca; prosečna starost 58,34±9,54 god.) svrstanih u dve grupe, tako da su pacijenti iz jedne grupe uzimali svakog dana fenofibrat (160mg), a druge gemfibrozil (900 mg) tokom tri meseca. Promene lipidnog profila su ispitivane posle dva i posle tri meseca od početka istraživanja. Kod svakog pacijenta je praćena i mogućnost nastanka neželjenih dejstava tokom terapije.
REZULTATI: Posle tromesečnog lečenja fibratima nivoi ukupnog holesterola i triglicerida su značajno smanjeni, i to za holesterol od početnih 6,28±0,85 na 5,50±0,77 mmol/L (p<0,01) i za trigliceride od 2,72±1,59 na 1,74±0,33 mmol/L (p<0,0001). Koncentracija HDL holesterola je značajno povišena od 1,05±0,19 na 1,27±0,32 mmol/L (p<0,001), dok je smanjenje LDL holesterola bilo statistički beznačajno (p=NS). Redovna upotreba fenofibrata je proizvela sniženje nivoa ukupnog Hol za 13,88%, LDL-hol za 8,43%, TG za 41,87% i povisila nivo HDL-hol za 21,37%. Pacijenti na tretmanu fenofibratom su postigli značajno niže nivoe TG (p<0,01) i više nivoe HDL-hol (p<0,01) od pacijenata iz grupe na tretmanu sa gemfibrozilom. U toku istraživanjanja nisu registrovani štetni efekti medikamenata.
ZAKLJUČAK: Fibrati su efikasni i sigurni lekovi u lečenju pacijenata sa hiperlipidemijom. Oni uspešno popravljaju lipidni profil bez ikakvih neželjenih dejstava.
Ključne reči: fibrati, fenofibrat, gemfibrozil, lipidi, hiperlipidemia.

e-mail: milangale@sbb.rs


43.
Metabolički sindrom u internističkoj ambulanti u Domu zdravlja u Arilju
Olivera Jovičić
Zdravstveni centar Užice, Dom zdravlja u Arilju

UVOD: Metabolički sindrom je skup kardiovaskularnih faktora rizika, koji se prema definiciji IDF od 2005. godine zasniva na prisustvu centralne gojaznosti (obim struka muškaraca > 94 cm, a žena > 80 cm) uz istovremeno pisustvo 2 od sledeće 4 komponente: trigliceridi > 1,7 mmol/l, snižen HDL za žene < 1,29 mol/l, a za muškarce < 1,03 mmol/l, povišen krvni pritisak > 130/85 mmHg ili lečena HTA, glikemija > 5,6 mmol/l ili već postojeći DM tip 2. Procenjuje se da svaka peta osoba u opštoj populaciji ima ovaj sindrom. Porast prevalence metaboličkog sindroma je paralelan sa dramatičnim porastom gojaznosti i dovodi do trostruko većeg rizika za koronarnu bolest i moždani udar.
CILJ: Utvrditi postojanje i zastupljenost metaboličkog sindroma, kao i pojedinačnih faktora rizika, kod ispitivanih pacijenata, kako bi se postavile smernice preventivnog delovanja.
METOD RADA: Istraživanjem je obuhvaćeno 216 pacijenata koji su pregledani u Internističkoj ambulanti Doma Zdravlja u Arilju. Analazirani podaci su dobijeni posle internističkog pregleda, antropometrijskih merenja i laboratorijskih rezultata urađenih kod svakog ispitanika. Dijagnoza metaboličkog sindroma je postavljena prema kriterijumima IDF iz 2005. godine.
REZULTATI RADA: U ispitivanoj studijskoj grupi je bilo 80 (37,04%) muškaraca, prosečne starosti 63,16 godina i 136 (62,96%) osobe ženskog pola, prosečne starosti 60,23 godine. Kriterijume za dijagnozu metaboličkog sindroma je ispunilo 86 (39,81%) pacijenata, od toga 24 (30%) muškaraca i 62 (45,59%) žene. Broj pacijenata starijih od 50 godina je 183 (84,72%) i u toj starosnoj grupi metabolički sindrom je imao 81 (37,5%) ispitanika (20 muškaraca: 70,59% i 61 žena: 46,96%). Mlađih od 50 godina je bilo 33 (15,28%) osobe, a metabolički sindrom je registrovan među 5 (2,31%) pacijenata i to 4 (33,33%) muškarca i 1 (4,76%) žene. Rezultat testa korelacije je pokazao statistički značajnu negativnu korelaciju između pojave metaboličkog sindroma i godišta učesnika ispitivanja ( r=-0,21 ; p < 0,05). Posmatrano po faktorima rizika, najzastupljeniji je povećan obim struka u odnosu na referentne vrednosti koji je registrovan kod 134 osobe ( 60,04%) i to 32 muškarca (40%) i 102 ( 75%) žene. Hipertenzija je dijagnostikovana kod 89 (41,2%) pacijenata, među kojima je 38 muškaraca (47,5%) i 51 (37,5%) žena. Hipertrigliceridemija je utvrđena kod 83 (38,43%) ispitanika, od toga 29 (36,25%) muškaraca i 54 (39,71%) žena. Snižene vrednosti HDL su registrovane kod 79 (36,75%) osoba i to kod 21. muškarca (26,25%) i 58 (42,65%) osoba ženskog pola. Kod 69 (31,94%) analaziranih pacijenata je izmerena povišena glikemija, 28 (35%) pripadnika muškog i 41 (30,15%) ženskog pola.
ZAKLJUČAK: Visoka zastupljenost metaboličkog sindroma ukazuje na potrebu agresivnog pristupa u prevenciji i terapiji faktora rizika, kako bi se definisale preporuke neophodne za redukovanje kardiovaskularnih bolesti.
KLJUČNE REČI: metabolički sindrom, faktori rizika, prevencija

e-mail: ojovicic@gmail.com


44.
Ciprofloksacin je indukovao ozbiljnu neželjenu reakciju kod 65 godina starog pacijenta
Vesna V. Radović
STADA Hemofarm a.d., Institut za istraživanje i razvoj

Kod pacijenta starog 65 godina je nakon primene Marocen (ciprofloksacin) 100 mg/10 ml, № 5, koncentrata za rastvor za infuziju, došlo do pojave gubitka daha, utrnulosti usana i opšte slabosti. Pacijentu je propisan lek u terapiji upale pluća (Pneumonia recidivans). Dnevna doza ciprofloksacina iznosila je 50 ml + 250 ml Natrijum-hlorida 0,9%, u trajanju od 10 minuta. Nakon obustave primene leka i primene anti-šok terapije - Urbazon (INN: metilprednizolon), stanje pacijenta se poboljšalo. U terapiji su davani i konkomitantni lekovi:
- Aminofilin retard (INN: aminofilin) 350 mg, tablete, 2 x 1,
- Karvileks (INN: karvedilol) 6,25 mg, tablete, 2 x 1,
- Monizol (INN: izosorb mononitrat ) 20 mg + 20 mg + 0, tablete,
- Famotidin (INN: famotidin) 20 mg, film-tablete, 2 x 1,
- Amonijum-hlorid (INN: amonijum-hlorid), infuzija,
- Becloforte (INN: beklometazon-dipropionat) aerosol, 2 x 2 inh.,
- Berodual (INN: fenoterol, ipratopijum) aerosol, 3 x 2 inh.,
- Palitreks (INN: cefaleksin) kaps. 2 x 500 mg.

U istoriji bolesti, kod ovog pacijenta je zabeležena alergija na penicilin.
Prema podacima navedenim u Sažetku karakteristika leka (engl. SPC), odnosno Uputstvu za pacijenta (engl. PIL), gubitak daha, utrnulost usana i opšta slabost se može ispoljiti bilo kada tokom primene leka. U ovakvim slučajevima lek bi trebalo odmah obustaviti, a pacijenta pratiti kako bi se osiguralo potpuno povalačenje simptoma pre otpuštanja iz bolnice, kao što je i učinjeno u prijavljenom slučaju.
S obzirom na to da postoji alternativno objašnjenje za ispoljavanje gubitka daha, utrnulosti usana i opšte slabosti (pacijentu je primenjivan i veći broj lekova koji su takođe mogli dovesti do ispoljavanja ove neželjene reakcije) i primenom odgovarajuće metodologije (smernice SZO), uzročno-posledični odnos između primene leka Marocen i ispoljavanja neželjene reakcije procenjen je mogućim.
U bazi Nacionalnog Centra za Farmakovigilansu (NCF) nije evidentirano povećanje incidence ispoljavanja ove neželjene reakcije, pri primeni leka Marocen (ciprofloksacin) 100 mg/10 ml, № 5, koncentrata za rastvor za infuziju. S obzirom na to da se radi o pojedinačnom slučaju, bezbednosni profil leka ostaje i dalje nepromenjen.
Polazeći od podataka iznetih u SPC-u, odnosno PIL-u, relevantne medicinske literature, kao i kriterijuma za procenu ozbiljnosti neželjene reakcije na lek (NRL), može se zaključiti da je reč o očekivanoj neželjenoj reakciji koja je ozbiljnog karaktera

e-mail: veradovic@beotel.rs


45.
Amoksicilin + klavulanska kiselina (ko-amoksiklav) je indukovao ozbiljnu neželjenu reakciju kod 43 godine starog pacijenta
Vesna V. Radović
STADA Hemofarm a.d., Institut za istraživanje i razvoj

Kod pacijenta starog 43 godine je nakon primene Panklav (amoksicilin + klavulanska kiselina (ko-amoksiklav)) 500 mg +125 mg, № 20, film tableta došlo do pojave osipa, praćenog otežanim disanjem. Pacijentu je propisan lek u terapiji akutnog bronhitisa (Bronchitis acuta). Drugog dana od primene leka je došlo do pojave osipa, praćenog intenzivnim otežanim disanjem, u trajanju od četiri dana. Nakon obustave primene leka, stanje pacijenta se poboljšalo.
Amoksicilin je polusintetski penicilinski antibiotik širokog spektra sa baktericidnim dejstvom na Gram-pozitivne i Gram-negativne mikroorganizme. Ko-amoksiklav se dobro i brzo resorbuje posle oralne primene, a prisustvo hrane nema uticaja na resorpciju.
Otežano disanje (lat. dyspnoe), kao i pojava svetlocrvenog otoka kože, lokalizovanog na svim delovima kože, sa primetnim jakim svrabom (lat. urticaria) koja se razvila kod pacijenta predstavlja poznati neželjeni efekat primene i prijavljivana je kod 0,1 do 0,2% pacijenata. Prema podacima navedenim u Sažetku karakteristika leka (engl. SPC), odnosno Uputstvu za pacijenta (engl. PIL), urtikarija i dispneja se može ispoljiti bilo kada tokom primene leka. U ovakvim slučajevima lek bi trebalo odmah obustaviti, a pacijenta pratiti kako bi se osiguralo potpuno povalačenje simptoma pre otpuštanja iz bolnice, kao što je i učinjeno u prijavljenom slučaju.
S obzirom na to da postoji alternativno objašnjenje za ispoljavanje dispneje (pacijentu je primenjivan i veći broj lekova koji su takođe mogli dovesti do ispoljavanja ove neželjene reakcije) i primenom odgovarajuće metodologije (smernice SZO), uzročno-posledični odnos između primene leka Panklav i ispoljavanja neželjene reakcije procenjen je mogućim.
U bazi Nacionalnog Centra za Farmakovigilansu (NCF) nije evidentirano povećanje incidence ispoljavanja ove neželjene reakcije, pri primeni leka Panklav (INN: amoksicilina + klavulanska kiselina (ko-amoksiklav) 500 mg +125 mg, № 20, film tableta. S obzirom na to da se radi o pojedinačnom slučaju, bezbednosni profil leka ostaje i dalje nepromenjen.
Polazeći od podataka iznetih u SPC-u, odnosno PIL-u, relevantne medicinske literature, kao i kriterijuma za procenu ozbiljnosti neželjene reakcije na lek (NRL), može se zaključiti da je reč o očekivanoj neželjenoj reakciji koja je ozbiljnog karaktera.

e-mail: veradovic@beotel.rs


46.
Prehospitalna primena pantoprazola
Miodrag Branković
Zavod za hitnu medicinsku pomoć Niš

Uvod: U prehospitalnim uslovima, lekar službe HMP je na terenu u situaciji da najčešće primeni pantoprazol u sklopu terapije: akutnog koronarnog sindroma (57,76%), hematemeze i melene (25,67%), ulkusa želuca i duodenuma (6,75%). Pantoprazol je inhibitor protonske pumpe, koji se u okviru prehsopitalnog tretmana akutnog koronarnog sindroma daje u cilju preventive gastričnih komplikacija (uzrokovanih primenom antiagregacione i antikoagulnatne terapije), dok se kod hematemeze i melene primenjuje i cilju zaustavljanja krvarenja, odnosno bržeg zarastanja ulkusnih promena na želucu i duodenumu. Ostale indikacije za primenu pantoprazola jesu refluksni ezofagit, Zollinger-Elisonov sindrom, eradikacija Helicobakter pylori u kombinaciji sa antibioticima. S obzirom da u metabolizam ulazi preko citohroma P450 enzimskog sistema u jetri, nije isključena mogućnost interakcije sa drugim lekovima koji deluju preko istog enzima (kao sto su derivati imidazola ali i Clopidogrela). Istraživanjima je uočeno povećanje vrednosti INR-a i protrombinskog vremena kod pacijenata koji u terapiji imaju pantoprazol i varfarin zajedno. Moguća neželjena dejstva primene pantoprazola su uglavnom retka i nespecifična: glavobolja, dijareja, mučnina, bolovi u grudima, nadimanje, osip i svrab, vrtoglavica. U prehospitalnim uslovima na terenu primenjuje se jednokratna doza od 40mg i.v u 10-100ml kompatibilnog rastvora sporo.
Cilj rada: Ukazati na specifičnosti prehospitalne primene pantoprazola
Metod: Retrospektivna analiza lekarskih poziva sa terena, poziva za lekarsku intervenciju za 2009 godinu
Rezultat: Od ukupnog broja pregleda na terenu (37.061), pantoprazol je primenjen u 0.39%. Pozivi za lekarsku intervenciju dominantno i podjednako su istrijažirani kao drugi odnosno treći red hitnosti (po 48.24%). Pantoprazol je dominatno primenjen kod muškaraca a uglavnom se radilo o osobama starijim od 50g (89.86%). 94.11% svih pacijenata kojima je aplikovan pantoprazol, odveženo je do bolnice (kardiologije odnosno gastroenterologije). U terapiji, pantoprazol je dominantno primenjen kao mono terapija odnosno u kombinaciji sa antiagregacionom i antikoagulantnom terapijom. U manjem broju slučajeva, uočeno je njegovo kombinovanje sa ranitidinom, metamizolom i metoklopramidom, ali i sa etamsilatom. U svim analiziranim slučajevima nije bilo nikakvih neželjenih efekata nakon primene pantoprazola.
Zaključak: Prehospitalna primena pantoprazola pokazala se opravdanom u indikovanim slučajevima, sprečila nastajanje mogućih komplikacija i omogućila sigurniji transport pacijenata do bolnice.

e-mail: miodragb99@jotel.co.rs


47.
Primena krvih komponenti u neonatalnoj eksangvinotransfuziji
Tatjana Gavrančić (1), Brane Gavrančić (2)
(1) Zavod za transfuzijiju krvi Vojvodine, (2) Institut za onkologiju Vojvodine

Eksangvinotransfuzija (ET) je specijalna vrsta masivne transfuzije. Postoje dva oblika ET: cela krv za ET i rekonstruisana cela krv za ET. Cela CPD krv za ET primenjuje se osiromašena u leukocitima i ozračena zbog prevencije rizika za transmisiju CMV i posttransfuzijske bolesti kalem-protiv-domacina. Rekonstruisana cela krv za ET obuhvata primenu svežih eritrocita i odmrznute sveze smrznute plazme ABO kompatibilna sa antitelima u serumu majke, osiromašena u leukocitima i ozračena.
Cilj: Praćena je primena eksangvinotransfuzije kod neonatusa na Zavodu za transfuziju krvi Vojvodine u periodu od 2008. do 2010. godine.
Materijal i metode: Prilikom primene ET mora se uzeti u obzir krvna grupa ABO i Rh, kao i stanje imunizacije majke na druge krvne grupe. Cela CPD krv se primenjuje tokom 5 dana od donacije. Rekonstruisana cela krv za ET se obično priprema od O RhD negativnih eritrocita i ABRhD negativne plazme. Produkt ima iste metaboličke i hemostatske osobine kao i cela krv izuzev smanjenog broja trombocita. Supernatant koji sadrži aditivni rastvor i plazmu otklanja se nakon centrifugiranja i dodaje se AB RhD negativna odmrznuta sveže smrznuta plazma, u količini da se dostigne hematokrit 0,40-0,50. Produkt se ozrači i primenjuje tokom naredna 24 sata.
Rezultati: U periodu od 2008. do 2010. godine primenjeno je ukupno 69 ET. Rekonstruisana cela krv O RhD pozitivna u AB plazmi primenjena kod 52 neonatusa. Cela krv za ET primenjena je kod 17 neonatusa- od čega je primenjeno 2 B RhD negativne cele krvi, 8 O RhD negativne cele krvi, 4 A RhD negativne cele krvi i 3 A RhD pozitivne cele krvi.
Zaključak: Učestalost primene ET kod novorođenčadi i vrsta ET bila je u skladu sa podacima u drugim centrima za transfuziju. Najčešće je primenjivana O RhD pozitivna krv u AB plazmi, ali je vršena i primena cele krvi u onim slučajevima kada je to indikovano.

e-mail. boffice@neobee.net


48.
Evaluacija grupnog REBT tretmana u radu sa zavisnicima
Marijana Janković(1), Dejan Jankovic(2), Zora Okiljević(1)
(1) Zavod za zdravstvenu zaštitu radnika Železnice Srbije, Novi Sad, (2) Bolnica za bolesti zavisnosti, Teodora Drajzera 44, Beograd

Rad se bavi ispitivanjem efekata grupne kognitivno – bihejvioralne psihoterapije (KBT) primenjene u radu sa pacijentima koji imaju problem zavisnosti od psihoaktivnih supstanci po tipu opijatske zavisnosti (F11.2) i politoksikomanije (F19.2). Generalno određen istraživački cilj je bio validacija grupnog REBT tretmana primenjen na grupu pacijenata kod kojih je dijagnostikovana zavisnost od PAS. Specifičnije cilj ovog istraživanja provera potencijalnosti tretmana, koji je rukovodeći se principima Racionalno emocionalno bihejvioralne terapije posebno koncipiran za ovo istraživanje, da proizvede željene promene u vezi sa kontrolom disfunkcionalnog i maladaptivnog ponašanja zloupotrebe droga i recidiva zatim, smanjenja broja i inteziteta psihopatoloških manifestacija, simptoma, kao i u pravcu smanjenja tendencije da ispitanici iracionalno misle i funcionišu u skladu sa svojim iracionalnim uverenjima i životnim filozofijama i na taj način proizvode svoje emocionalne i bihejvioralne problem.
Sprovedeno istraživanje spada u grupu studija evaluacije psihoterapijskog tretmana u naturalističkim uslovima. Primenjen je nacrt istraživanja sa jednom grupom i više ponovljenih merenja. Prvo merenje izvršeno je pre tretmana, drugo nakon petnaest nedelja, odnosno na kraju tretmana a treće, kao follow up, osam nedelja kasnije.
Uzorak čini 30 punoletnih pacijenata koji su uključeni u tretman posle hospitalne detoksikacije. Pre tretmana, po završetku i nakon osam nedelja prikupljeni su podaci o varijablama koje imaju status zavisnih varijabli i koje su podeljene u dve grupe. Prva grupa su varijable koje su operacionalizovane preko skorova na sledećim skalama: BDI, SCL-R. Drugu grupu varijabli čine varijable operacionalizovane preko rezultata pacijenata na skalama koje procenjuju uverenja klijenata: GABS i RIBS.
Rezultati istraživanja potvrđuju potencijalnost tretmana da proizvede značajna i stabilna poboljšanja psihičkog statusa. Kao zaključak možemo istaći da je promenjena sklonost pacijenata da se drže iracionalnih obrazaca mišljenja. Pacijenti tokom tretmana nisu imali relapse. Došlo je do značajnog redukovanja depresivnih simptoma i opšte uznemirenosti spektrom različitih psihofizičkih tegoba.
Ključne reči: zavisnost, REBT, grupni tretman, iracionalna uverenja, disfunkcionalno ponašanje.

e-mail: jelisavetajankovic@yahoo.com


49.
Subtipovi iritabilnog crevnog sindroma prilikom prvog postavljanja dijagnoze
Zoran Joksimović (1), Dušan Bastać (2)
(1) Internistička ordinacija "Joksimović" Bor, (2) Internistička ordinacija "Dr Bastać" Zaječar

Cilj rada prikazati učestalost pojedinih subtipova iritabilnog crevnog sindroma (ICS) prilikom prvog postavljanja dijagnoze.
Uvod Iritabilni crevni sindrom spada među najčešće zdravstvene tegobe savremene civilizacije i predstavlja najčešći razlog posete lekaru u gastroeneterološkoj praksi. Patofiziologija bolesti nije do kraja jasna. Tegobe nastaju zbog poremećaja na osovini mozak-crevo. Poremećaj motiliteta creva je povezan sa poremećajima u funkciji visceralnog i centralnog nervnog sistema. U odnosu na dominantnu formu stolice prema Rome III kriterijumima razlikuju se podtipovi ICS : 1. ICS-D (preovladava dijareja ),2. ICS-C (prevladava konstipacija),3. ICS-M (mešanje proliva i zatvora), 4.ICS-U (unsubtyped-netipizirani)
Materijal imetod rada U Internističkoj ordinaciji "Joksimović" u Boru je u periodu 2006 - 2010 pregledano 112 pacijenata sa dijagnozom sindrom iritabilnog creva. Od toga 76 žena (68%) i 36 muškaraca (32%). Prosečna starost ispitanika 43 godine, žena 41,5 godina i muškaraca 46 godina. Prilikom prvog postavljanja dijagnoze određivani su subtipovi bolesti. Subtip D je opredeljen kod 60 ispitanika ( 54%) subtip C 26 (23%) Subtip M 18 (16%) i subtip U kod 8 bolesnika (7%). Diskusija i zaključak. Subtipovi ISC pokazuju različitosti u kliničkom ispoljavanju somatskih i psihičkih simptoma. Opredeljivanje subtipa ICS prilikom postavljanja dijagnoze je od značaja zbog određivanja terapije. Praćenje bolesnika je važno, jer znatan broj pacijenata vremenom promeni obrazac ICS.
Ključne reči: iritabilni crevni sindrom, dijareja, konstipacija

e-mail joksaz@ptt.rs 


50.
Uloga anti-D i anti-C u razvoju hemolotičke bolesti novorođenčeta
Tatjana Gavrančić (1), Brane Gavrančić (2)
(1) Zavod za transfuzijiju krvi Vojvodine, (2) Institut za onkologiju Vojvodine

Uvod: Pod hemolitičkom bolešću novorođenčeta (HBN) se podrazumeva bolest koja se javlja kao posledica nepodudarnosti krvnih elemenata trudnice i ploda. Hemolitička bolest najčešće se javlja kod Rh inkopatibilije ali je moguća i kod ABO inkopatibilije. Cilj imunohematoloških ispitivanja u trudnoći usmeren je na otkrivanje sledećih antitela : anti D, anti c, anti E, anti Kel , anti Jka, ant Jkb, anti Fya. Kod novorođenčadi koja razviju HBN vrši se eksangvinotransfuzija. U Zavodu za transfuziju krvi Vojvodine (ZZTKV) imunohematološka ispitivanja sprovode se po Nacionalnim vodičima dobre kliničke prakse. Cilj ove studije je bio da se odredi učestalost i značaj anti-D i anti c aloantitela kod trudnica testiranih u ZZTKV u razvoju HBN i učestalost primene ET u tim slučajevima..
Materijal i metode: Kao metod za skrining i identifikaciju antitela u ZZTK koristi se indirektan antiglobulinski test (IAT) metodom u gelu uz upotrebu ID kartice LissCoombs i panel test eritrocita DiaMed (ID DiaPanel).
Rezultati: Retrospektivnom studijom sprovedenom u periodu od 2008. do 2010. godine u ZZTKV aktivna aloantitela su nađena kod 59 trudnica. Anti-D je bilo prisutno kod 17 (28,8 %) trudnica od kojih je ET primenjeno kod 7 (41,2%) slučajeva. Anti-D zajedno sa anti-c je bilo prisutno kod 8 (13,6) trudnica od kojih je ET primenjena kod 6 novorođenčeta (75%), intrauterina transfuzija kod 1 slučaja(12,5%) a kod 1 slučaja (12,5%) nisu primenjene komponente krvi.
Zaključak: Udruženo prisustvo anti D i anti c antitela nosi veoma velik rizik od razvoja HBN i sledstvene potrebe za terapijskom primenom krvnih komponenti kod novovrođenčeta.

e-mail. boffice@neobee.net


51.
Vaginalne infekcije u prvom tromesečju trudnoće kod trudnica kontrolisanih u savetovalištu za trudnice 2010. godine u Zdravstvenom centru Negotin
Nada Mihajlović, Aleksandar Banković
Zdravstveni centar Negotin, Dom zdravlja

Cilj rada: Autori su želeli da prikažu, kao najčešću patologiju trudnoće – vaginalne infekcije u prvom tromesečju. U 2010.godini dijagnostikovano je 244 novih trudnoća koje su ukupno bile na 2119 pregleda.
Materijal i metode: Korišćeni su protokoli za vođenje trudnoće u Domu zdravlja Zdravstvenog centra Negotin. Pored urinarnih infekcija, hipertenzije, pretećih pobačaja, anemije, stanja nakon FMU, vaginalne infekcije predstavljaju dve trećine ukupne patologije trudnoće.
Autori su želeli da prikažu ovu patologiju u odnosu na životnu dob, paritet, vrstu infekcije i dužinu lečenja.
Rezultati rada: Od 244 novootkrivenih trudnica u 2010.godini, patološki vaginalni sekret imalo je 173 što predstavlja najčešću bolest u prvom tromesečju.
Zaključak: U savetovalištu za trudnice Zdravstvenog centra Negotin svaka nova trudnica prolazi sledeće preglede: laboratoriju sa biohemijom, krvnu grupu i RH faktor, cervikalni vaginalni bris i urinokulturu, papa test, serologiju: antiHIV antitela, Hbs Ag, HCV, TPHA. Pri rutinskim pregledima konstatovano je da naše trudnice od patologije najviše imaju patološki vaginalni sekret.

e-mail: irena.m89@live.com


52.
Vrednosti holesterola i triglicerida u uslovno zdravoj populaciji
Svetlana Petrović, Snježana Renovčević Bogdanović
Dom zdravlja Kruševac

Povišen nivo ukupnog holesterola u serumu i povišen nivo triglicerida predstavljaju važan faktor rizika za pojavu kardiovaskularnih bolesti (KVB). Ipak, nivo holesterola sam po sebi je nedovoljan za predviđanje rizika. Da bi smo smanjili rizik za povaju KVB vazno je smanjiti nivo LDL – holesterola i povećati nivo HDL – holesterola. Takođe je važno smanjiti nivo triglicerita jer lipoproteini bogati trigliceridima dovode do ubrzane ateroskleroze i predisponiraju KVB. Cilj rada je da utvrdimo da li populacija koja sebe smatra zdravom ima povišene vrednosti holesterola i triglicerida. Metod rada je uvid u zdravstvene kartone pacijenata kod kojih su obavljeni preventivni pregledi u periodu jun – decembar 2010 u Domu zdravlja Kruševac. Rezultati: Istraživanjem je obuhvaćeno 157 ispitanika starosti 19-65 god: 91 (58%) žena i 66 (42%) muškaraca. Prosečna starost ispitanika je x=(46,28±12,28) god. Nije bilo statistički značajne razlike u starosnom dobu žena (x=46,64±11,87) i muškaraca (x=45,79±12,79) . Od ukupnog broja ispitanika 51,60% (33 muškarca i 48 žena) ima poželjne vrednost triglicerida (trg<1,70 mmol/l), granično visoke (trg=1,70-2,29) ima 19,70% (8 muškaraca i 23 žene), dok visoko rizične vrednosti (trg≥2,30) ima 28,70% (25 muškaraca i 20 žena). Muškarci imaju nešto veće vrednosti triglicirida x=(2,54±1,64 mmol/l) u odnosu na žene (x=2,15±1,33) ali ova razlika nema statističkog značaja. Poželjne vrednosti holesterola (hol<5,20 mmol/l) ima 34,35% (26 muškaraca i 28 žena), granično visoke (hol=5,20-6,18 mmol/l) ima 35,05% (22 muškarca i 33 žene), dok visoko rizične vrednosti (hol≥6,20) ima 30,60% (18 muškaraca i 30 žena). Prosečna vrednost holesterola je x=(5,84±1,3 mmol/l). Žene imaju nešto veće vrednosti holesterola x=(5,93±1,3) u odnosu na muškarce (x=5,72±1,27). I ova razlika je bez statističkog značaja. Zaključak: Pri preventivnim pregledima uslovno zdrave populacije otkrili smo povišene vrednosti holesterola i triglicerida, odnosno otkrili smo jedan od faktora rizika za pojavu pre svega kardiovaskularnih bolesti. Izabranom lekaru i pacijentima savetujemo redovno obavljenje preventivnih pregleda jer će se na taj način otkriti brojni faktori rizika, a onda odgovarajućim preventivnim merama smanjiti rizik za pojavu mnogih bolesti.
Ključne reči: holesterol, trigliceridi, uslovno zdrava populacija

e-mail: milan_petrovic@live.com


53.
Primena sedativa u ordinaciji izabranog lekara
Gordana Jovanović (1), Gorica Rajović (2), Zvezdana Antić (1)
(1) Dom zdravlja Grocka, (2) Dom zdravlja Niš, (3) RZZO Niš

Uvod: Mentalna oboljenja su veoma zastupljena u savremenom svetu te je i upotreba sedativa značajna.
Cilj rada: Analiza terapijske upotrebe sedativa i razlozi njihove primene u ordinaciji izabranog lekara.
Metodologija: U ordinaciji izabranog lekara u Domu Zdravlja Niš retrospektivno je ispitano 800 bolesnika u šestomesičnom periodu. Korišćeni su podaci iz zdravstvenih kartona obolelih i izveštaji psihijatara.
Bolesnici su tokom istraživanja u odnosu na pol podeljeni u dve grupe: A grupa- ispitanici ženskog pola i B grupa ispitanici muškog pola.
Za utvrđivanje statističkih značajnosti dobijenih razlika među ispitivanim grupama korišćen je Hi test, studentov t-test. Statistički značajnim razlikama smatrane su vrednosti p< 0.05 i p< 0.01, dok su visoko statistički značajnim smatrane dobijene vrednosti p< 0.001.
Rezultati: U odnsu na ukupan broj ispitanika , njih je bilo 800, 531 tj.66,3% ispitanika je koristilo sedative.
Od tog broja, analizom je utvrđeno da su žene najčešće u terapiji postojećih oboljenja značajnije koristile sedative. (78.90%).
Najčešći razlozi primene ovih lekova su stresne reakcije, depresija, psihoze i propratna terapija mnogih organskih oboljenja kao što su hipertenzija, lumbago i dr.
Posmatrajući po grupama osobe ženskog pola su značajnije koristile sedative uz primarnu terapiju kod depresivnih mentalnih poremećaja.Kod ispitanika B grupe nije postajala značajna razlika u upotrebi sedativa zavisno od razloga tj. dijagnoze postojećih mentalnih oboljenja.
Zaključak: Više od polovine bolesnika koji dolaze kod izabranog lekara koristi sedative u terapiji postojećih mentalnih poremećaja, pri čemu je primena sedativa značajna u osoba ženskog pola.
Ključne reči: Sedativi, terapija, zastupljenost.

e-mail : zvezdanaantic@gmail.com


54.
Karakteristike prostatične intraepitelne neoplazije u biopsijskom materijalu
M.Muratović(1), M.Knežević(2)
(1) Hitna medicinska pomoć Berane, (2) Medicinski fakultet Kragujevac, Odelenje za patologiju

Uvod: Karcinom prostate je jedan od najčešćih maligniteta dijagnostikovanih kod muškaraca i najčešći karcinom koji se sreće kod muškaraca starijih od šezdeset godina. U literaturi je zadnjih godina pokazan značajan porast učestalosti karcinoma prostate. U isto vrijeme broj slučajeva sa hiperplazijom prostate i prostatitisom se zadržao na istom nivou.
Trećina muškaraca starijih od 50 godina ima latentni karcinom prostate koji se može aktivirati u toku života. Broj muškarca sa latentnim oblikom karcinoma prostate je sličan širom sveta, bez obzira na kulturnu pripadnost, rasu ili etničku grupu, ali je frekfencija klinički aktivnog karcinoma markantno različita.
Cilj rada: je da se u sklopu ovoga analiziraju morfološke karakteristike i kriterijumi karakteristične histološke morfologije:
- incidenca i godine starosti pacijenata sa VSPIN
- morfološke, arhitekturne i citološke karakteristike VSPIN
- najčešći morfološki izgled VSPIN
- uporedna topografska lokalizacija i udruženost u prostati VSPIN i AP
Materijal i metode: Ispitivanje je urađeno na Urološkoj klinici KBC Kragujevac od 2002 do 2004godine, zbog oboljenja prostate operisano je ili bioptirano 532 pacijenta. Operisano je 278 pacijenata, od čega je u 98 sl. (18.4%) urađena je prostaktetomija, a u 180 sl. (33.9%) urađena je transuretralna resekcija. Kod 254 pacijenata (47.7%) je urađena iglena biopsije prostate. Istraživanje svih slučajeva biopsija prostate obavljeno je na Odeljenju za Patologiju KBC Kragujevac.
Rezultati: Prosječna starost pacijenata bila je 69.9 godina. Najveći broj bioје u оsmoj (254 sl. ili 47.7%) i sedmoj (189 sl. ili 35.5%) deceniji života . U 62 sl. (11.7%) radilo se o šestoj deceniji, u 24 sl., (4.5%) o devetoj deceniji, u 2 sl. peta (0.4%) i u 1 sl. (0.2%) deseta decenija života.
Adenokarcinom prostate (AP) nađen je u 118 sl. (22.2%) sa prosječnom starošću od 70.7 god.
Prekancerozne lezije nađene su u 146 sl. (27.4%). VSPIN nađen je u 115 sl. (21.6%), Atipična adenomatozna hiperplazija (AAH) je nađena u 20 sl. (3.8%) i atipična sitno acinarna proliferacija (ASAP) u 11 sl. (2.1%). 258 sl. (48.5%) radilo se o benignoj hiperplaziji prostate (BHP), u 3 sl. (o.6%) i u 7 sl. (1.3%) nađena je floridna hiperplazija bazalnih ćelija.
Prosječna starost pacijenata sa VSPIN je bila 67.6 god., za AAH 65.6, ASAP 66.1 i za BHP 69.9 godina.
Najčešća lokalizaacija VSPIN bila je u perifernim djelovima prostate, 98 sl. (85.2%) (4 prostaktetomije i 94 u biopsijama). U 17 sl. (14.8%) VSPIN je bio lokalizovan u periuretralnom delu prostate (6 prostaktetomija i 11 TUR), što je bila statistički značajna razlika (p<0.05).
U analizi multicentričnost VSPIN, nađeno je da je VSPIN bio multicentričan u značajnom broju slučajeva (44 sl. ili 38.3%). Pri tome, u najvećem procentu je bio multicentričan u perifernim djelovima prostate (37/44 sl. ili 84.1%), dok je u 7 sl. (15.9%) bio multicentričan u periuretralnom delu, što je bila statistički značajna razlika (p<0.05).
Najčešći histološki tip VSPIN bili su resičasti (82 sl. ili 71.3%) i mikropapilarni tip (78 sl. ili 67.8%). U 21 sl. (18.3%) nađen je kribriformni tip, a u 13 sl. (11.3%) nađen je pljosnati tip.
Najčešće udružene arhitekturne karakteristike nađene kod VSPIN bile su: parcijalno zahvatanje žlezda u 82 sl. (71.3%), disrupcija bazalnog ćelijskog sloja u 73 sl. (63.5%) i epitelni lukovi u 57 sl. (49.6%). U svim slučajevima VSPIN nađen je bazalno ćelijski sloj koji je u manjem procentu bio kontinuiran, a u većem procentu su postojali prekidi, odnosno disrupcija bazalnog ćelijskog sloja.
Zaključak: U našem materijalu u značajnom procentu je nađen VSPIN (115 sl. ili 21.6%), i AP (118 sl. ili 22.2%).
Najveća učestalost VSPIN bila je sedma decenija života sa prosječnom starošću od 67.6 godina.
Najčešća lokalizaacija VSPIN bila je u perifernim delovima prostate (98 sl. ili 85.2), a u 17 sl. (14.8%) u periuretralnom dijelu. VSPIN je bio multicentričan u 52.4% sl.
Najčešći histološki tip VSPIN bili su resičasti (71.3%) i mikropapilarni tip (67.8%). U 18.3% sl. nađen je kribriformni tip, a u 11.3% nađen je pljosnati tip.
Učestalost VSPIN bila je veća u prostati sa karcinomom (27.1%) nego u prostati bez karcinoma (20%).
VSPIN i AP su bili u značajnom procentu udruženi. (36%). Postoji signifikantna udruženost između VSPIN i AP, kako na inicijalnoj biopsiji, tako i na ponovnim biopsijama. Takođe, u značajnom procentu u ponovnim biopsijama kod slučajeva sa VSPIN dijagnostikovan je AP.
Ključne riječi: VSPIN, adenokarcinom, učestalost.

e-mail: muho.muratovic@t-com.me


55.
Najčešći razlog nastanka prve epizode aritmije absolute u srednjoj životnoj dobi, u odnosu na pol pacijenta
Sonja Radojičić
Opšta bolnica "Danilo I" Cetinje, Crna Gora

Uvod: Aritmija absoluta (arrhythmia absoluta) je nakon ekstrasistolije najčešća aritmija u praksi i najčešći razlog hitne hospitalizacije. Javlja se uglavnom u pacijenata starije životne dobi (starijih od 65 godina) ali sve češće i u mlađih. Pri pojavi absolute mortalitet se skoro dvostruko uvećava, morbiditet takođe, a učestalost moždanog insulta čak 17 puta.
Cilj rada: je bio da u našoj grupi ispitanika, srednje životne dobi (od 40-55 godina) utvrdimo najčešći uzroka za pojavu prve epizode absolute.
Materijal i metode: U ispitivanju je učestvovalo 35 žena i 38 muškaraca, kod kojih je registrovana prva epizoda aritmije absolute ambulantno ili prilikom hospitalizacije, praćena subjektivnim tegobama. Pacijenti su do tada bili zdravi (bez hronične th) i bez komorbiditeta.
Rezultati: Glavni uzročnik za nastanak aritmije absolute u oba pola bila je nelečena arterijska hipertenzija, a u pojedinačnim grupama: u muskaraca – pored arterijske hipertenzije, akutni stres i koronarna bolest, u žena – arterijska hipertenzija i hipertireoza.
Zaključak: značaj pravovremenog prepoznavanja i lečenja arterijske hipertenzije je od izuzetne važnosti za sprečavanje nastanka ove ni malo benigne aritmije, s obzirom na komplikacije koje nosi.

e-mail: radojicicsonja@gmail.com


56.
Vanbolničko liječenje bakterijske pneumonije kod djece upotrebom cefiksima
Srećko Hajduković
JZU DZ "B. Vujošević", Ulcinj

Pneumonije kod djece su uprkos velikon napretku antimikrobne terapije i drugih mogućnosti, veoma teško oboljenje i još uvijek jedan od najčešćih uzroka smrti kod djece uzrasta do dvije godine.
Poznato je da pneumonije u 70- 80 % uzrokuje virus, na bakterije otpada oko 15%, dok su ostali uzroci pneumonija kod djece zastupljeni u oko 5% slučajeva.
Danas je vrlo teško egzaktno dokazati koja je bakterija izazivač pneumonije, naročito ako se zna da je sputum koji se iskašljava kontaminiran florom iz faringsa.
Cilj rada: Željeli smo da utvrdima kakva je efikasnost vanbolničkog liječenja pneumonija kod djece upotrebom cefiksima ( Pancefa), korištenog u per os obliku.
Materijal i metode: U periodu od 1.1.2010 do 30.12.2010 godine ambulantno smo liječili od bakterijske pneumonije 30-oro djece uzrasta od 1 do 15 godine, upotrebom Pancefa u dozama predviđenim za uzrast odnosno po kg/tm.Podjednako su bila zastupljena oba pola ( po 15-oro djece).Dijagnoza bakterijske pneumonije je postavljena na osnovu laboratorijskih nalaza,RTG pluća i fizikalnog nalaza.Dužina terapije je bila 10 dana , a nakon toga se radio kontrolni Rtg pluća i laboratorijski nalazi.Svakodnevno je mjerena tjelesna temperatura i sve je to upisivano u za to napravljenom upitniku.
Rezultati rada: Od 30-oro djece kaja su liječena Pancefom per os u dozama prikladnimza uzrast ( kg/tm), nakon 10 dana terapije u obliku tableta ili sirupa , kod 24-oro djece ( 80%), je nakon kontrolnog pregleda, laboratorijskih nalaza i RTG plućadošlo do komletne regresije promjena((ozdravljenja), kod 1-nog ( 3,3%), djeteta je morala da se produži terapija Pancefom još 5 dana do potpunog ozdravljenja, kod 3-je djece( 10% ), je terapija zbog nus pojava(mučnine, dijareje i osipa po koži), morala biti zamijenjana sa PNC i.m. i Eritromicin tabl., a 2 djeteta ( (6,7%) su nakon tri dana terapije upućena na bolničko liječenje.
Zaključak: Napred navedeni podaci govore o velikoj efikasnosti Pancefa u liječenju bakterijskih pneumonija.
Nedostatak je relativno mala grupa ambulantno liječenih pacijenata, ali se može zaključiti da je Pancef kao prvi cefalosporin treće generacije u per os oblikupokazao odličnu efikasnost.Zbog svega navedenog mora se ovaj moćan antibiotik upotrebljavati u strogo indikovanim slučajevima za liječenje težih oblika respiratornih infekcija, da ne bi došlo do rezistencije bakterija na ovaj veoma potentan lijek.

e-mail: sreckoul@t-com-me


57.
Edem i Sudekova bolest nakon preloma skočnog zgloba
Žaklina Damnjanović, Rade Kostić, Dragica Rondović
Specijalna bolnica "Gamzigrad" Gamzigradska Banja

UVOD:Krajnji cilj svakog načina lečenja preloma skočnog zgloba (operatvno ili neoperativno) je postizanje anatomske pozicije artikularnih površina, bezbolan i stabilan skočni zglob. Sudekova bolest komplikuje lečenje preloma. Neke od definicija kažu da bolest nastaje neurovegetativnim refleksom preko ganglion stelatuma, što dovodi do poremećaja u cirkulaciji i posledičnih promena koje možemo podeliti u tri razvojna stadijuma bolesti. Jedno od obeležja prvog stadijuma Sudekove bolesti je edem okolnih mekih tkiva.
CILJ: Pokazati učestalost Sudekove bolesti kod pacijenata upućenih na rehabilitaciju nakon preloma skočnog zgloba kod kojih je na prvom fizijatrijskom pregledu uočen edem.
METOD: Prospektivnim kliničkim istraživanjem kod pacijenata upućenih na rehabilitaciju u našu ustanovu nakon preloma skočnog zgloba obuhvaćeni su pacijenti kod kojih je na prvom kliničkom pregledu verifikovan unilateralni edem ekstremiteta.Toj grupi pacijenata urađen je ultrasonografski pregled vena, izmeren obim pokreta, vizuelnom analognom skalom bola izmeren bol, urađen RTG skočnog zgloba, inspekcijom utvrđeno prisustvo eritema ili pojačanog znojenja i trofike kože.
REZULTATI: U peridu od januara 2007. do aprila 2010. godine od 66 pacijenata sa edemom potkolenice nakon preloma skočnog zgloba, kod 26 (40% ) je utvrđeno postojanje Sudekove bolesti, kod 30 je ultrasonografski dijagnostikovana tromboza dubokih vena, četiri pacijenta su imala I TDV i Sudeckovu bolest, 7 pacijenata je imalo limfedem. 18 pacijenata je bilo u prvom stadijumu oboljenja, dok je 12 pacijenata imalo drugi stadijum bolesti.
ZAKLJUČAK. Sudeckova bolest je čest problem u fizijatrijskoj ambulantni, a vrlo se dugo leči. Najvažnije je prepoznati Sudeckovu bolest u ranoj kliničkoj fazi i odmah započeti lečenje. Najbolje lečenje Sudeckove bolesti je prevencija optimalnim lečenjem.

e-mail: gambanja@verat.net


58.
Doprinos teorije objektnih odnosa porodičnoj sistemskoj psihoterapiji
Jelisaveta Todorović, Ivana Simić
Univerzitet u Nišu, Filozofski fakultet

Cilj ovog rada jeste prikaz nekih pravaca u okviru porodične sistemske psihoterapije, koji su bazirani na teoriji objektnih odnosa i analiza doprinosa teorije objektnih odnosa u razvoju porodične sistemske psihoterpije.
Eklekticizam je danas dosta prisutan model u radu porodičnih terapeuta. Porodična psihoterapija integriše u razumevanju pojedinca, člana porodice, različite psihoanalitičke konstrukte, ali ih sagledava u okviru porodičnog sistema. U object relation family therapy napori u interpretiranju interakcije među članovima porodice usmereni su na ispitivanje iskustava privrženosti u ranom detinjstvu u relaciji majka dete, koji su postali internalizovane šeme dečijeg unutrašnjeg sveta, a kasnije platforma odnosa sa odraslim osobama. Terapeut u ovoj vrsti porodične terapije, vidi bračne probleme kao kontaminirane patološkim introjektima iz prošlih odnosa sa članovima porodice, koji postoje kao rezidualni u unutrašnjem svetu svakog partnera. Nerešeni partnerski, intarpsihički problemi, ne samo da će ih omesti u uživanju u produktivnom i emocionalno bogatom bračnom životu nego će se preneti i na njihovu decu, koja eventualno probleme prenose u sopstveni brak. Samo analitičan pogled unutar introjektovanih reprezentacija roditeljskih figura i oslobađanje od jednog sagorevajućeg attachmenta iz prošlosti, može paru ili individui da pomogne da nauči da neguje odnos odrastao naspram odraslog u sadašnjosti i sa članovima njihovih porodica porekla. Henry Dicks pretpostavlja na osnovu Ferbernove teorije objektnih relacija, da je partnerski odnos supružnika pod uticajem partnerskih infantilnih iskustava sa objektom. On smatra da pri izboru partnera pored svesnih, značajnu ulogu igraju i nesvesni izbori. Odnos sa partnerom u braku je uslovljen nesvesnim potrebama i svako u onom drugom traži internalizovani objekat, a zajedno funkcionišu kao celovita ličnost. Svako u onom drugom traži izgubljeni deo sebe (ili sopstvenih primarnih objekt relacija), koji je podeljen (split off) ranije u životu. Ovo traganje se dostiže projektivnom identifikacijom kao mehanizmom odbrane. Bračni partnerti se nesvesno brane od anksioznosti putem projektovanja ili eksternalizacije nekih neželjenih delova sebe u svoje partnere, koji su pri tom izmanipulisani da se ponašaju u skladu sa tim projekcijama. Konsekventno svaki partner pokušava da ponovo uspostavi odnos sa izgubljenim ili odbačenim delom sebe. Objektni odnosi u Family of origin Therapy (Framo) jesu amalgam psihodinamskog i sistemskog koncepta. Framo je razvio tehnike da pomogne parovima u bračnoj terapiji da se suoče sa nerešenim problemima, koje je svaki partner doneo u brak iz svoje porodice porekla. Ljudi obično ne biraju partnere koje hoće, već one koje su im potrebni. Svako je privučen nekome ko oživljava dečiji san o bezuslovnoj ljubavi, ali je takođe dovoljno nalik na loš unutrašnji objekt, da dozvoli da netrpeljivost i mržnja budu projektovani.
Ključne reči: porodična sistemska psihoterapija, teorija objektnih odnosa, attachment, introjekti roditeljskih reprezentacija.

e-mail: jelisaveta@filfak.ni.ac.rs